Sử
Lược Việt Nam Thời Cận Đại 1920-2020 (Chương
5_2) Lê
Quế Lâm |
Chương
năm (tiếp) Từ huyết
nhục tương tàn đến Nam
Bộ kháng chiến và tiếp tục tương
tàn huyết nhục Mặt
trận Quốc gia Liên hiệp tan ră, một số
đảng phái và lực lượng quân sự
vẫn tiếp tục kháng chiến chống Pháp.
Một bước ngoặc lịch sử bắt đầu.
Nam Kỳ tự trị được Pháp cộng
nhận là nước Cộng ḥa Nam Kỳ có qui
chế tương tự như Việt Nam Dân chủ
Cộng ḥa ở miền Bắc. Năm sau 1948, cựu
hoàng Bảo Đại mời Thiếu tướng
Nguyễn Văn Xuân -thủ tướng Cộng ḥa Nam
Kỳ giữ chức vụ thủ tướng “Chính
phủ Quốc gia Lâm thời” dẫn đến
Hiệp ước Élysée ngày 8/3/1949: Việt Nam trở
thành một quốc gia độc lập thống
nhất trong khồi Liện Hiệp Pháp. Trong lúc đó,
cuộc kháng chiến chống Pháp vẫn tiếp
tục đến năm 1954. Những
diễn tiến trên tiếp diễn sau khi Trần Văn
Giàu giành được chính quyển trong Cách mạng
tháng 8/1945 và phát động Nam Bộ kháng chiến ngày
23/9/1945. Nhà báo Nam Đ́nh tường thuật cuộc
họp báo đầu tiên ngày 30/8/1945 của Ủy ban Hành
chánh Lâm thời Nam Bộ do Trần Văn Giàu làm
chủ tọa: “Buổi nhóm đó có các kư giả,
tôi không bao giờ quên khi Trần Văn Giàu mặc áo
sơ mi đứng lên tay mặt đập mạnh vào
khẩu súng nhỏ mang ở bên hông, để trả
lời một câu chất vấn của Trần Văn
Thạch. Nghe và thấy vậy làm sao không sợ?
nhứt là người đứng lên trả lời
đó là một cán bộ cao cấp của đảng
Cộng sản Đệ tam. Buổi nhóm khoáng đại
hội nghị hôm đó, Lâm Ủy Hành Chánh để
lộ chân tướng sát nhơn rơ rệt Tôi
nhớ hai người chất vấn: Huỳnh Phú
Sổ và Trần Văn Thạch. Thạch chất
vấn Giàu: Ai cử Lâm Ủy Hành Chánh Nam
Bộ? Và cử hồi nào? Trần Văn Giàu đứng
dậy trả lời: Anh Thạch, tôi biết
anh muốn nói ǵ rồi. Anh hỏi: Ai cử Lâm Ủy
Hành Chánh, chớ thật ra, trong bụng anh nghĩ: Ta
giỏi như vầy mà sao không ai đem ta vào Lâm
Ủy. Vậy tôi xin trả lời: Chúng tôi tạm
thời đảm đương chánh phủ trong giai
đoạn này. Sau rồi, chúng tôi giao lại các anh. C̣n
trả lời về chánh trị, tôi sẽ gặp anh
ở một nơi khác. Trần Văn Giàu vừa nói câu
này vừa để tay mặt nơi cây súng sáu, pḥng
nhóm im lặng như tờ. Mọi người đều
nh́n Thạch như biết số mạng của
Thạch đă định nơi khẩu súng lục kia
rồi. Tôi hồi hộp, tim đập mạnh, từ
đó, tôi mất hết tinh thần. Nhiều bạn kư
giả ngồi chung quanh tôi xầm x́: Thạch đă
tự ḿnh kư tên bản án tử h́nh rồi”. Trong
hồi kư, nhà báo Nam Đ́nh tiết lộ tiếp: Sau
đó, Trần Văn Thạch bị giết, không ai c̣n
lấy làm lạ nữa. C̣n Huỳnh Văn Phương
khi nắm Công an, t́nh cờ bắt gặp được
hồ sơ của mật thám để lại
chứng minh rằng Giàu có đi lại với Pháp. V́
vậy mà Cộng sản không tin dùng Giàu. Khi Giàu liên
lạc với Arnoux, chánh mật thám Đông-Dương,
và Giàu làm tay sai cho Pháp để nhận một số
tiền. Arnoux biết Giàu lợi hại lắm sau này cũng
dám phản bội nên khi đưa tiền cho Giàu,
họ đặt máy ảnh trong kẹt cửa, chụp
bức ảnh, chính tay Giàu thọ lănh số bạc
từ tay Arnoux trao. Bức ảnh này c̣n nằm trong
hồ sơ mật của mật thám. Huỳnh Văn
Phương đang làm trạng sư được
Nhựt đưa vào làm Tổng giám đốc Công An,
t́m thấy hồ sơ của Giàu, liền cho rọi
bức ảnh “Mật” đó ra làm 4 bản, trao cho
Huỳnh Phú Sổ, Dương Văn Giáo, Hồ Vĩnh
Kư, c̣n một bản Huỳnh Văn Phương
giữ làm tài liệu. Huỳnh Văn Phương trao 3
bức ảnh cho 3 người để rồi cả
ba đều bị ám sát trong những trường
hợp khác nhau. C̣n
Huỳnh Phú Sổ tố giác “Tôi có đủ tài
liệu chứng minh rằng Trần Văn Giàu đă thông
đồng với Pháp”. Cho nên, trong nhiều phiên
họp, Huỳnh Phú Sổ thường gay gắt
hỏi: “Ai Việt Minh thiệt? Ai Việt Minh
giả? Và ai là Việt gian?”. Trần Văn Giàu,
Chủ tịch Lâm Ủy Hành Chánh rơi mặt nạ
trong những phiên nhóm này, nên về sau Huỳnh Phú
Sổ bị thủ tiêu, không ai lấy làm lạ
nữa? Riêng
Phan Văn Hùm dè dặt nhất mà cũng không khỏi.
Trong một phiên nhóm của Mặt Trận Quốc gia
Thống nhứt, Phan Văn Hùm đưa ra một
bức thơ có chữ kư của Trần Văn Giàu
chứng minh sự phản bội của Giàu, nhưng Hùm
đă tỏ thái độ anh hùng bằng cách lấy
bức thư đó đọc cho mọi người
nghe, rồi đốt liền, để cho Giàu
thấy rằng: một bằng cớ như vậy mà
Hùm sẵn sàng thủ tiêu, để sau này không c̣n
trong lịch sử. Nhưng
một tháng sau, khi Sàig̣n tản cư, Hùm lên miền
Đông gặp Dương Bạch Mai nói rằng: “Trước
chúng ta bất đồng chánh kiến về chánh
trị. Nay nước nhà đương cần đoàn
kết chống thực dân, tôi tin rằng: “anh sẽ
bỏ qua việc cũ”. Dương Bạch Mai không
trả lời, nhưng lại chỉ cho Hùm vào một
pḥng bên trái, tức là một nơi “vào và không ra
nữa được”. Người ta gọi là
cửa tử. Thật vậy, hai hôm sau, Phan Văn Hùm
bị thủ tiêu. C̣n
Trần Quang An cũng theo Hùm, nhưng khi thấy Mai
đưa Hùm vào “cửa tử”, Trần Quang An
vội vă bắt tay Mai để từ giă: “Tôi đến
đây thăm anh, anh cho phép tôi về”. Trần Quang An
nói dứt lời, tính quay bước ra ngoài, nhưng Dương
Bạch Mai kéo lại, và chỉ cho Trần Quang An đi
theo vào một cửa với Phan Văn Hùm. Mai nói
vắn tắt: “Anh cũng vào ngă này”. Thế rồi
Trần Quang An cũng bị thủ tiêu như Phan Văn
Hùm. Phan Văn Chánh cùng chung một trường hợp
như Phan Văn Hùm, Trần Quang An, v́ cả ba cùng di
tản một đường. (23) Ngày
23 tháng 9 năm 1945, ngày lịch sử mở màn
cuộc kháng chiến Nam Bộ, cũng là ngày dân chúng
miền Nam thấy rơ bộ mặt hiếu sát của
tập đoàn Cộng sản Đệ tam của
Trần Văn Giàu. Trước khi rút lui khỏi Sàig̣n,
Trần Văn Giàu và Dương Bạch Mai chỉ
thị các nhóm “ám sát xung phong” bắt đầu
thanh toán, tiêu diệt các thành phần có khả năng
tranh quyền lănh đạo kháng chiến với
họ. Những người bị giết trong những
giờ đầu của Nam Bộ Kháng chiến không do
quân đội thực dân Pháp mà lại do những tay
sát thủ của Dương Bạch Mai và Trần Văn
Giàu thi hành: Lê Văn Vững, thư kư Ủy ban Sàig̣n-Chợlớn
của nhóm Tranh Đấu bị giết ngày 23/9/1945
ở trước cửa nhà ở Đa Kao, đường
Albert 1er (Đinh Tiên Hoàng thời Việt Nam Cộng Ḥa).
Vài ngày sau đó là nhà giáo Nguyễn Thi Lợi cũng
bị thanh toán ở Cần Giuộc. Tại
Chợ Đệm (Tân An) nơi trú đóng của
Trần Văn Giàu, Nguyễn Văn Trấn cũng
cho thủ hạ tên Hai Râu xử tử Huỳnh Văn
Phương, Bùi Quang Chiêu và Dương Văn Giáo.
Ở Chợlớn, Nguyễn Văn Trấn cho người
lùng bắt các lănh tụ của Mặt trận
Quốc gia Thống nhất như Hồ Văn Ngà,
Trần Quang Vinh, Nguyễn Văn Sâm, Trần Văn Ân,
Lâm Ngọc Đường….Luật sư H́nh Thái Thông
bị bắt ở Mỹ Tho và bị thủ tiêu cùng
với rất nhiều đại biểu của các
Ủy ban hành động do Ls Thông triệu tập. Năm
1951, thi thể Ls Thông đă được t́m thấy
trong một hố chôn hàng trăm người ở
Quờn Long, Chợ Gạo (Mỹ Tho). V́ các thành tích sát
nhân, Nguyễn Văn Trấn giám đốc Quốc gia
Tự vệ cuộc được dân chúng miền Nam
đặt tên là “hung thần Chợ Đệm”. (24) Cuộc
khủng bố trắng ở Nam Kỳ của Trần Văn
Giàu trong Cách mạng tháng 8/1945 đă tiêu diệt các nhân
tài trí thức yêu nước của miền Nam. Trong tài
liệu “Tặng thế hệ nay và mai sau”, Trịnh
Hưng Ngẫu -một nhân chứng lịch sử đă
tích cực hoạt động trong gia đoạn này
đă viết: “Ngày 13/6/1946 Trần Văn Giàu chạy
thoát sang Bangkok (Thái Lan) và thú nhận chính hắn đă
thủ tiêu gần hai ngàn năm trăm (2500) cán bộ
quốc gia. Giàu c̣n khoe là ông có danh sách hơn 200 người
cần thủ tiêu nhưng chưa kịp thi hành”. Nhà
văn Pháp Michel Tauriac, nghiên cứu về Việt Nam,
trong quyển “Vietnam, Le dossier noir du Communisme: (Hồ sơ
đen Cộng sản) đă gọi Trần Văn Giàu
là “tên sát nhân cũ của Việt Minh ở Nam
Việt Nam” (Tran Van Giàu, l’ancien assassin Vietminh du Sud
Vietnam). (25) Ông
Hồ Tấn Vinh trong bài viết về Hồ Văn Ngà,
đă ca tụng những nhân vật bị Cộng
sản bạc đăi trong nhà tù hoặc bị Việt
Minh sát hại trong Cách mạng tháng 8/1945 là các nhà ái
quốc. Mỗi người có những phương
thức riêng để vận động quần chúng.
Nguyễn An Ninh th́ đi xe đạp bán dầu cù là
trong các xóm nghèo để nói chuyện với dân lao
động. Phan Văn Hùm, Trần Văn Thạch,
Tạ Thu Thâu dùng báo chí thu hút giới trí thức. C̣n
Hồ Văn Ngà th́ đem ḷng thành, lời nói giản
dị để khơi dậy ḷng yêu nước
của mọi người. Trong diễn văn ngày
18/3/1945 mừng nước nhà vừa thoát ách thực dân
Pháp, tổ chức ở Vườn Ông Thượng (lúc
ấy c̣n gọi là vườn Bồ Rô, ông nói: ‘Việc
nước là việc chung của quốc dân, không ai có
quyền bảo quốc gia này là của ‘hương
hỏa’ riêng của đảng phái nào. Riêng chúng tôi,
từ giờ nào đến giờ vẫn thiết tha
với nền độc lập của nước nhà,
thấy rằng phải có chánh phủ hợp pháp,
mạnh mẽ. Vậy nên người Việt Nam nào
đảm đương được và có hy
vọng thành công, chúng tôi sẳn ḷng tán trợ. Ai
bảo khôn bảo dại, ai chê hèn yếu, chúng tôi
nhận lănh cả. Miễn tránh được sự
đổ máu giữa đồng bào, để dành
bầu máu nóng ấy, mai sau hy sinh cho đúng chỗ hy
sinh” (26) Đề
cập đến Nguyễn Văn Sâm, một người
mà bà Phương Lan Bùi Thế Mỹ (tác giả
quyển “Nhà cách mạng Tạ Thu Thâu 1906-1945” do Khai
Trí phát hành năm 1974) nhận định là: ‘một
con người khả ái, đức độ, nhà chính
trị thanh cao, trong sạch”. Vương Hồng
Sển trong hồi kư “Hơn nửa đời hư”
viết về người cùng quê Sóc Trăng: ‘Nguyễn
Văn Sâm, người cao lêu khêu nghều nghệu, sau
này thân làm chánh trị mà không nhà ở để
phải đi ở đậu, mặc áo khín, xài
tiền của anh em trợ giúp mặc dầu bên
vợ Sâm là tỷ phú, nhưng ông nhứt định
không nhờ nhơi, và sau này ông bất đắc kỳ
tử, chết bị ám sát oan uổng trên chiếc xe
buưt chạy đường Sàig̣n-Chợlớn, và
phải nhờ anh em chôn cất hộ”. Ngày
23-6-1947, Nguyễn Văn Sâm bị Việt Minh kết án
tử h́nh v́ ba tội: phá hoại nền quốc pḥng,
giao thiệp với kẻ thù và bất tuân lệnh
giải tán Đảng Dân chủ Xă hội của ông.
Gần ba tháng sau, buổi chiều ngày 19-9-1947,
Nguyễn Văn Sâm lúc bấy giờ là chủ
nhiệm tờ báo Quần Chúng, sau khi hoàn tất công
việc trong ngày, ra bến xe buưt Sàigon-Chợlớn
để đi đến nơi hẹn với
Nguyễn B́nh th́ bị Cao Đăng Chiếm cùng các
nhân viên công tác thành bắn nhiều phát súng vào lưng
chết liền tại chỗ. Ông
Hồ Tấn Vinh đề cập đến thái độ
mă thượng anh hùng của Bác sĩ Hồ Vĩnh Kư
thuộc nhóm Đệ tứ. Ông t́m thấy trong đống
hồ sơ cũ của mật thám Tây có bằng
chứng cụ thể từ 1942 đến 1945 Trần
Văn Giàu có làm việc với mật thám Tây! Trong cái
bối cảnh người dân Nam Kỳ tổ chức
bí mật chống Pháp giành độc lập th́
Trần Văn Giàu lại trao đổi với Pháp
bằng cách thông báo cho Pháp biết các kế hoạch
và các di động của người quốc gia cho Pháp
bắt và bù lại Pháp thả mấy người CS
trong khám Tà Lài Bà Rá. Sự kiện này đă được
đem ra thảo luận trong một hội nghị các
lănh tụ quốc như Lê Kim Tỵ -Cao Đài Bến
Tre, Phạm Hữu Đức -Việt Nam Quốc Dân
Đảng, Hồ Văn Ngà -Việt Nam Độc
lập Đảng, Huỳnh Phú Sổ -giáo chủ Ḥa
Hảo, Vũ Tam Anh, Hồ Vĩnh Kư và vợ Nguyễn
Thị Sương –nhóm Đệt tứ. Luật
sư Dương Văn Giáo, người chủ tọa
phiên họp tuyên bố trước cử tọa: ‘Tôi
có bằng chứng rơ ràng về việc Giàu hợp tác
với Pháp, phá rối Nhựt, để lấy tự
do cho hắn và một số đồng chí của
hắn. Hồ sơ này Hiến binh Nhựt tịch thu
được của Pháp tại sở Công an và
Mật thám Pháp ở đường Catinat. Nhiều ư
kiến đưa ra muốn tung một mẻ lưới
hốt trọn bọn ‘tứ hung’ (Giàu, Trấn, Mai,
Tạo) để tránh hậu quả thảm khốc
về sau. Luật sư Giáo phân vân không dám quyết
định, sợ mang tiếng nồi da xáo thịt,
chia rẽ, làm suy yếu lực lượng trong khi quân
Pháp đă thập tḥ trước cửa”. (27) Đoạn
trích trên đây cho thấy các lănh tụ quốc gia
-Luật sư Dương Văn Giáo là lănh tụ đảng
Lập hiến, biết rất rơ nguy cơ của
bọn tứ hung và hoàn toàn có khả năng thanh toán
nguy cơ đó. Họ đang nắm ngành công an và có
súng đạn tịch thu của Pháp và Nhựt đă
chuyển giao súng đạn cho họ tại nhà của
Lâm Ngọc Đường. Ngoài ra, Phạm Hữu
Đức là Trung đoàn Trưởng Trung đoàn 25
Việt Nam Quốc Dân Đảng thuộc Đệ tam
sư đoàn của Nguyễn Ḥa Hiệp, lúc đó
đang nuôi và dấu Trần Văn Giàu trong nhà! Ông
Hồ Tấn Vinh ngao ngán, than văn “Nhè đem bàn
việc giết bọn tứ hung với một nhà tu hành
(Huỳnh Phú Sổ) và một người luật gia
(Phan Văn Giáo) chỉ biết thượng tôn pháp
luật th́ chắc chắn là nói chuyện ăn trét
rồi. Làm đổ máu của người Việt
họ không nhẫn tâm, nhưng sau này từng người
họ sẽ phải chịu đổ máu của chính
họ cho quê hương. Cái nghĩa khí này đưa
đến cái điên đảo của quốc gia trong
mấy chục năm qua. Nhưng cũng cái nghĩa khí
này trong trường kỳ là ‘kiếng chiếu yêu’
giúp phân biệt chánh tà trong ḍng lịch sử của
dân tộc”. Bác
sĩ Hồ Vĩnh Kư người cùng vợ là hai viên
kim cương trân quí của Nam bộ Kháng chiến.
Trong lúc người ta thường thấy có
nhiều người khoe khoang làm việc nước
mà lén ôm tiền về nhà th́ cặp vợ chồng này
đem tiền nhà ra làm việc nước một cách
xă láng. Hứa Hoành viết: “Hồ Vĩnh Kư và
vợ là bác sĩ Nguyễn Thị Sương cả
hai cùng đậu y khoa bác sĩ tại Pháp, nhiệt thành
hoạt động tranh đấu cho nền độc
lập nước nhà. Ông Kư hào hiệp, rộng lượng
và vợ từng tuyên bố ‘không cần biết
họ là đảng phái nào, miễn tranh đấu
chống Pháp là đủ’. Bác sĩ Nguyễn Thị
Sương là người khởi xướng phong trào
Phụ Nữ Tiền Phong. Ngày
23/10/1945, công an của Trần Văn Giàu bắt và
giết Bác sĩ Hồ Vĩnh Kư và vợ và độ
ba mươi người khác tại miệt Bến Súc.
Trước khi chết, bà Kư có nói với tên cầm súng
‘hăy nhắm đúng tim tôi mà bắn!’.
Nhắc đến ông và bà Bác sĩ Hồ Vĩnh Kư
th́ phải nhắc đến hai người đồng
sự thân thiết tại cơ quan công an là Huỳnh Văn
Phương (chú của Huỳnh Tấn Phát) và Lâm
Ngọc Đường. Cả hai người này
kẻ trước người sau cũng bị Việt
Minh giết. Chưa bao giờ hồn thiêng sông núi hun
đúc được một số lượng anh hùng
hào kiệt nhiều như thời đó. Ước
nguyện của họ là đuổi xâm lăng ra
khỏi nước. Nhưng cái uất hận của
tất cả những người yêu nước
chống Pháp này là không chết vào tay người Pháp
mà lại chết v́ tay Việt Minh! Ngày
23 tháng 9 năm 1945, quân Pháp đă tái chiếm
được Sàig̣n. Kháng chiến Nam bộ chia ra làm
hai cánh. Nhóm Đệ tứ rút về miền Đông.
Nhóm Quốc gia đi về hướng miền Tây. Ngày
8/10/1945, ở mặt trận miền Đông, Việt
Minh trở mặt, bất ngờ bắt và thanh toán
những người khác chánh kiến trong đó đặc
biệt người Đệ tứ bị giết thê
thảm (tất cả đảng viên ṇng cốt Đệ
Tứ đều bị chôn sống ở sông Ḷng Sông
– B́nh Thuận - gồm có Phan Văn Hùm, Trần Văn
Thạch, Phan Văn Chánh, Nguyễn Văn Số, Phan Văn
Hóa, Trần Văn Sĩ, Nguyễn Văn Soái, Nguyễn
Văn Tiền . . .). Đầu
tháng 10 năm 1945, quân Pháp xua quân tấn công ra
ngoại ô để khai thông đường tiếp
tế lúa gạo từ miền Tây. Hồ Văn Ngà,
Trần Văn Ân, Kha Vạng Cân, Lâm Ngọc Đường
đang lui cui lập ùy ban phong tỏa Sàig̣n-Chợlớn
để chận bước tiến của quân Pháp th́
bị Nguyễn Văn Trấn, lúc đó bề ngoài
tự xưng là Giám đốc Quốc gia
Tự-vệ-cuộc, nhưng phần hành là trưởng
đoàn ám sát của Việt minh, tuân lệnh của
Trần Văn Giàu đem thuộc hạ bám sát và
bắt Hồ Văn Ngà. (28) Sau đó ông
bị thủ tiêu tại ḥn Đá Bạc, Cà Mau. Từ
ngày đó, Việt Minh/Cộng sản tiếp tục kháng
chiến chống Pháp và chính quyền Bảo Đại,
nhưng vẫn không quên sứ mạng tiêu diệt
những người bất đồng chính kiến,
những người quốc gia cho đến khi
chiến tranh chấm dứt tháng 7/1954. Sau HĐ Genève
1954, cuộc kháng chiến chống Pháp và chính quyền
Quốc gia, chuyển sang chống Mỹ và chính
quyền Cộng ḥa của Ngô Đ́nh Diệm. Cuối
năm 1959, CS miền Bắc ủng hộ cuộc kháng
chiến này đưa đến tổ chức Mặt
trận Giải phóng Miền Nam ra đời năm 1960. Lê
Quế Lâm Chú
thích 1-2.
Trần Văn Giàu, “Hồi kư 1940-1945” (V) Phần
thứ ba: Tổ chức lại xứ ủy
(bản đánh máy), Thành phố Hồ Chí Minh, 1995, Tr
67(dẫn theo Phan Hoàng, Bí thư xứ ủy Trần Văn
Giàu và Cách mạng tháng 8 năm 1945 ở Nam Bộ). 3.
Trần Ngươn Phiêu, Bút kư - Những Ngày Qua ,Nxb
Hải Mă, Texas, 2005, Tr. 165-168. 4.
Trần Ngươn Phiêu, Sđd, Tr. 168-169 (Trích bài “Mùa
Thu Khởi Nghĩa” của Huỳnh Văn Tiểng
trong sách “Làm Đẹp Cuộc Đời” Nxb Chính
trị Quốc gia) 5.
Trần Văn Giàu, Hồi Kư Trần Văn Giàu (X)
Phần thứ tư: Tiến tới tổng khởi nghĩa,
Diễn Đàn Forum. 6.
Ban Nghiên cứu Lịch sử Đảng Trung ương,
Bốn Mươi Lăm Năm Hoạt Động
của Đảng Lao động Việt Nam (in lần
thứ ba) Nxb Sự Thật, Hà Hà Nội, 1975, Tr.40 7.
Trần Văn Giàu, Hồi Kư Trần Văn Giàu (X), Sđd. 8.
William J. Duiker, Ho Chi Minh – A Life, Hyperion, New York, 2000
(Bản dịch của Bộ Ngoại gai 9.
David Marr, Vietnam 1945-The Quest of Power, University of
California-Berkeley, London, 1995, P. 218 10-.Trần
Ngươn Phiêu, “Bút kư - Những ngày qua”, sđd,
Tr. 114-115 + Nam Đ́nh (Nguyễn Kỳ Nam, Hồi kư
1923-1964, 11.
Hồ Tấn Vinh, “Viết Về Hồ Văn Ngà”,
Úc châu, tháng 6/2006 (Trích Việt Nam 1920-1945 – Cách
mạng và phản cách mạng trong thời thuộc
địa, Ngô Văn, L’Insomniaque Editeur) 12-13.
Trần Ngươn Phiêu, “Phan Văn Hùm: Thân thế
& Sự nghiệp”, Nxb Hải Mă, Texas, 2003, Tr.101-103 14.
Nam Đ́nh, Sđd, Tr. 15-16.
Trần Ngươn Phiêu, “Phan Văn Hùm: Thân thế
& Sự nghiệp”, Sđd, Tr.110-111 + 114-115. 17.
Nguyễn Văn Trấn, “Viết cho Mẹ và Quốc
Hộ́”, Nxb Văn Nghệ, California, Tr.62 18.
Hoàng Quốc Việt, “Chặng Đường Nóng
Bỏng - Hồi kư”, Nxb Sự Thật, Hà Nội, 1985,
Tr. 286. 19.
Nguyễn Long Thành Nam, “Phật Giáo Ḥa Hảo trong ḍng
lịch sử dân tộc”- Chương 10: Sơ lược
diễn tiến đấu tranh tại Miền Nam
Việt Nam: mục 15 Nguyễn B́nh và Mặt trận
Quốc gia Liên hiệp. 20-22.
Nguyễn Kỳ Nam, Hồi kư 1945-1964 Tập 2, Nxb Dân
chủ mới, Sàig̣n, 1964, Tr.346-348 23.
Đọc Hồi Kư Trần Văn Giàu - Nguyễn Văn
Lục –Nam Kỳ Lục Tỉnh. (Trich Hồi kư
1925-1964 của Nguyễn Kỳ Nam Tập II, Tr. 31) 24.
Trần Ngươn Phiêu, Phan Văn Hùm…Sđd, Tr.
122-127 25.
Trần Ngươn Phiêu, “Những ngày qua”, Sđd,
Tr.127 + 157 (Trích từ quyển “Vietnam-Le dossier noir du
Communisme”, Nxb Plon, 2001, P. 103) 26-27.
Hứa Hoành, “Nam Kỳ Lục Tỉnh” 4, Nxb Văn Hóa,
Hoston, 1995. 28.
Hồ Tân Vinh, “Viết về Hồ Văn Ngà”, Tài
liệu đă dẫn trên. |