Đọc
thơ TÔN THẤT PHÚ SĨ |
Viết
về thi ca rất rộng, như mây nước mênh
mông và thơ mộng, thi nhân Tôn Thất Phú Sĩ là
niên trưởng của tôi, vang bóng một thời
của trường Phan
Châu Trinh Đà nẵng. Anh học giỏi làm thơ
hay và nghịch cũng nỗi tiếng. Anh và tôi cách
xa nhau nhiều niên học, nhưng gần nhau trong
cảm nhận tình thơ. Nhận thơ anh rất
nhiều, nhưng chưa có dịp viết về
những nét đặc thù trong thơ anh. Tôi thích
đọc thơ nhưng không làm thơ, đó là
yếu điểm của chính mình không chia sẻ
hết nỗi lòng của thi nhân. Tôn Thất Phú Sĩ
đã sáng tác hơn 100 bài thơ với nhiều thể
loại khác nhau, ca tụng tình yêu của mẹ
hiền, tình yêu Quê Hương, tuổi học trò. Lúc anh chào đời thân phụ anh công tác ở Nhật, điện về cho mẹ anh lấy tên núi Fuji –San đặt tên anh là Phú Sĩ. Quê nội anh ở làng Chuồng Huế, ông nội từng là quan Đại thần, quê mẹ Quảng Nam nên đời anh nối liền với hai giòng sông Hương và sông Hàn Đà Nẵng.
Núi
fuji-San Tôn
Thất Phú Sĩ giã từ Đại học Y Khoa
Huế (1961-1964), gia nhập khoá 15/ SQHải Quân,
chọn biển cả sống mộng „hải
hồ“ với mây, nước, sóng biển xa khơi.
Anh phục vụ trong ngành HQVNCH từ (1964-1975). Thơ
anh không ướt lệ nhưng lãng mạn, nhẹ
nhàng hấp dẫn, đọc thơ anh để hoà
mình vào cõi thơ, khung trời nắng ấm, nhìn em
đi trong chiếc áo dài trắng thư sinh, tha thướt
trên đường đầy phượng đỏ
lá xanh, tiếng ve sầu với muôn ngàn cánh bướm
tung bay trong gió mát đợi chờ. biển Thanh Bình,
Mỹ Khê, Tiên Sa là những kỷ niệm vơi
đầy của những chàng Hải Quân trẻ ghé
bến, để rồi sóng tình làm ngơ ngẫn
giấc mơ ! Thế
hệ anh đã gia nhập cuộc chiến, phải
chiến đấu để bảo vệ lý tưởng
tự do, bom đạn tàn phá quê hương, tràn
ngập sắt máu tình huynh đệ tương tàn,
hận thù giai cấp và cuối cùng là trại tù
mở cửa, những năm dài khổ đau
tuyệt vọng. Những sĩ quan Hải quân trẻ
như cá mắc cạn, những ngày thơ mộng
nắng chiều biển lặng không bao giờ còn
nữa. Tất cả bị tập trung đưa lên
núi rừng sống kiếp tù đày, đời
mất hết niềm tin, chỉ còn lại tình yêu
của mẹ, suối lệ ngàn khơi : Từ
thuở ngỡ ngàng đi chập chững Mẹ
làm điểm tựa bước chân son Vừa
đi vừa ngả trong tình mẹ Lớn
thật nhanh cây mạnh xanh chồi Buổi
chiều nắng ngủ trên cành phượng tan
học chờ con trước cổng trường Bóng
mẹ chập chờn bên cửa lớp Rộn
ràng quen thuộc dáng thân thương Con
lớn khôn theo mùa chinh chiến Non
sông giục giã đó mẹ ơi Mẹ
đâu còn biết ngày vui nữa Lòng
mẹ buồn, suối lệ ngàn khơi Tình
mẹ gắn liền với tổ quốc quê hương,
viết về mẹ là trở về với quá khứ
những ngày ấu thơ, sống trong vòng tay mẹ
hiền. Tình mẹ bao la như biển, mẹ chia
sẻ từng nỗi vui buồn cuộc sống
bằng nước mắt mồ hôi, khổ lụy
nhọc nhằn, lo cho con những ngày tươi mát và
ấm êm cuộc đời. Nói chung những người
mẹ Việt Nam muôn đời tận tụy vì con,
vì chồng, vì nước.. Mẹ
sinh con nằm bên bờ biển mặn Đêm
về trên biển, dưới ánh trăng vàng soi bóng
đã làm anh nhớ mẹ hiền tần tảo nuôi
con, qua ruộng đồng đồi núi thênh thang, tri
ân mẹ đó là nỗi lòng con cháu Việt Nam không đánh mất cội
nguồn như Lão Tử viết
trong Đạo Đức Kinh „hữu danh vạn
vật chi mẫu“ . Hầu như văn, thi sĩ
trong sáng tác nào cũng nói về mẹ, mỗi người
có cảm xúc riêng khi
viết về mẹ trong muôn ngàn kỷ niệm : Me
dìu bay lang thang
Thi nhân Tôn
Thất Phú Sĩ ca
tụng tình yêu tuổi học trò, những
kỷ niệm đầy ấp ủ yêu thương,
tuổi mộng mơ vương vấn như giòng sông
Hàn nước chảy lững lờ :
Đà
Nẵng ơi ! dòng sông Hàn diệu vợi Tuổi
học trò mơ mộng một dòng sông Để
mai này tuổi đời vừa đủ
lớn Sông
đưa ta vào biển rộng mênh mông
Trường
Phan Châu Trinh
Đời
thi nhân gắn bó với hai giòng sông, đã cho anh
nhiều cảm quan, rung động như nước
chảy mây bay, nhịp điệu thơ trữ tình
diệu vợi.. để
rồi anh ngậm ngùi xao xuyến
với đôỉ thay của thời gian : Huế
ơi Huế ! Dòng Hương từ vạn cổ
Nước
sông trôi về biển theo bốn mùa đổi thay,
như Tản Đà đã viết „nước đi
ra biển lại mưa về nguồn„ . Đời
TTPS cũng như những dòng nước biển, anh
đã đến với biển trong màu xanh và
tuổi mộng :
Biển
ơi ! cho ta màu áo
Đà
Nẵng Tuổi
đời, tình yêu là những mộng ước
đợi chờ, rung động của con tim, con
đường xưa đưa tới trường
Sao Mai, anh đã trốn học vì đôi mắt
bờ môi, hình bóng yêu kiều ấy như đọng
lại ở lòng thi nhân với bao luyến tiếc : Em
...cô học trò trường Sao Mai Thơ
TTPS tượng trưng cho tình non nước, cho
ruộng đồng bao la bát ngát , cho thành phố
Đà Nẵng thân yêu, dưới đêm trăng vàng
nhẹ nhàng soi bóng, buổi trưa hè nắng gắt
đổ trên mái tóc thề của em trong gió lộng.
Đường Lê Lợi ngập đầy hoa phượng
đỏ, đường Thống Nhất với
những hàng cây kiềng kiềng rợp bóng . TTPS
đã trở về Đà Nẵng với những
vần thơ trọn vẹn, là suối nguồn
hạnh phúc, tình yêu giữa dòng đời và
biển cả Anh
về Đà Nẵng tìm em Mây
bay về núi Sơn Chà Tôi
đem nỗi nhớ cất trong vườn
Em
sinh ra ven bờ sông Vàm cỏ Mỹ
Tho ... Mỹ Tho ... quê hương em đó
Hành
trang ra đi cuả TTSP cũng như bao nhiêu thuyền
nhân khác là hai bàn tay trắng, sợ bị bắt
ở tù và sợ biển khơi
dậy sóng, biển lúc
đẹp thì bình yên nhưng lúc phong
ba đã vùi chôn thân phận hàng trăm ngàn người
xấu số trên
đường vượt thoát tìm tự do . TTPS
đã nói lên nỗi lòng người đi, bước
chân qua bao bờ bến lạ, từ ngày nương
cánh gió trùng dương giạt trôi đời mưa
nắng .. Từ
thuở ra đi hai bàn tay trắng Theo
dòng người dưng luôn luôn vội vã
Chúng
ta lớn lên và sống trong hoàn cảnh của đất
nước chiến tranh, đã trải qua quá
nhiều biến động. Không phải đợi
đến lúc xế chiều chúng ta mới nhận
thức được những mất mát lớn lao
của tuổi trẻ trong thời ấy, những mong
manh, những ngơ ngác, những mất mát đớn
đau theo dòng đời. TTPS đã ngoài lục
tuần nhưng thơ anh còn rất trẻ, trong sáng và
trữ tình… Một
ngọn nến chập chờn tầm gió thổi Tuổi
sáu mươi đời chưa hết lung linh Thôi
xin được bình yên làn sóng nhỏ Một
chiều thu thuyền lặng lẽ ra khơi Mái
tóc ngày xưa đó Thân
phận lưu vong, tuổi xuân đi qua tóc đã
bạc màu thời gian, TTPS đã gác mái chèo về hưu
năm 2003, ước vọng ngày về như nước
chảy xa nguồn, nhưng vẫn mịt mù trong
ngậm ngùi ảo vọng ! chỉ còn lại
mối tình già chung thuỷ, niềm vui của tuổi
xế chiều với các cháu nội ngoại,
thật hạnh phúc tình nghiã sâu xa, đây cũng
một thiên tình sử của cuộc đời và
định mệnh ; Tuổi
xuân nào có đợi Kỷ
niệm trong như ngọc Thu
về với màu cỏ úa lá vàng rơi, đông
lạnh trời Paris tuyết phủ, bên góc trời riêng
cõi hồn người viễn xứ vấn vương
những nỗi buồn vô vọng, cho hạt bụi
mờ bỏ lại đằng sau Cuối
đời giấc ngủ không còn mộng Trời
vẫn xanh xanh mãi trong hồn Bỏ
lại đằng sau tình dịệu vợi Hạt
bụi mờ trong cõi hư không” Đà
Nẵng Quảng Nam quê tôi và TTPS đã lớn lên
từ đó, thơ anh là một vòm trời thương
nhớ. Đọc thơ anh thấy đời bớt
muộn phiền, thơ anh trọn vẹn tình người
tha thiết với quê hương, tìm về sông
biển bao la hòa mình vào cuộc sống bao dung ấp
ủ yêu thương. Hy vọng thi tập đầu
tay của TTPS sớm trình làng cho độc giả thưởng
thức những ý tình độc đáo thơ không sáo
ngữ, nhưng tuyệt diệu thiết tha . Xin nhường
lại cho độc giả, một khám phá mới
lạ, tươi mát trong vườn thơ muôn
vạn sắt màu
....
Nguyễn
Quý Đại
|