Như
mọi người đều biết, tấn tuồng
đàn hặc cuội đă hạ màn đúng như
tất cả mọi người đều đă đoán
biết trước, với kết quả không đủ
phiếu để có bất cứ biện pháp nào
với TT Trump.
Trên căn bản, Hiến Pháp ghi rơ đàn
hặc có mục đích truất phế một
tổng thống đương nhiệm và có thể kèm
theo biện pháp cấm không cho ông này tham gia vào chính trường
măn đời. Nhưng ông Trump đă hết c̣n làm
tổng thống, trong khi Hiến Pháp lại không
viết ǵ về việc đàn hặc một cựu
tổng thống. Do đó, phe DC đă vừa tiến hành
đàn hặc vừa chế ra luật cùng với
thủ tục, dựa trên thế đa số với
hậu thuẫn của một nhúm nghị sĩ CH
chống Trump. Từ đó, ta cũng có thể suy
luận ra việc nếu có đủ túc số hai
phần ba nghị sĩ kết tội, th́ họ cũng
có thể chế ra biện pháp trừng phạt,
chẳng hạn như bắt đi tù, đầy ra
đảo Wake, tịch thu tài sản, tước bỏ
quyền công dân,…
Tại sao phe DC có thể làm chuyện vô
lư như vậy được?
Kẻ này xin ‘mượn tạm’
một câu của anh tị nạn TĐL viết công kích
các nghị sĩ CH đă biểu quyết không kết
tội TT Trump, nhưng thay thế danh từ ‘Cộng Ḥa’
bằng ‘Dân Chủ’, ‘không kết tội’ bàng
‘kết tội’, để quư vị thấy chính
trị phe đảng, muốn viết sao cũng
được:
“Những thượng nghị sĩ
đảng Dân Chủ kết tội ông Trump kích động
bạo loạn, nhằm mục đích diệt trừ
ông, chà đạp hiến pháp ngày 06.01.2021 chẳng
phải không biết việc bỏ phiếu ngược
vói lương tâm của họ là sai trái, làm tổn
thương nền dân chủ, gây nguy hiểm cho
nền cộng ḥa của Mỹ nhưng v́ đặt tương
lai chính trị, địa vị, chức vụ của
họ cao hơn quyền lợi đất nước,
giá trị hiến pháp nên họ phải cắn răng
bỏ phiếu kết tội Trump lần thứ hai.”
Ta cần phải tỉnh táo bỏ qua
một bên những cảm xúc cá nhân b́nh thường,
ghét thương phe đảng quá khích để t́m
hiểu vấn đề cho rơ, hầu đoán ṃ xem tương
lai cái quê hương thứ hai của ta sẽ đi
về đâu.
Phải nói ngay việc đoán ṃ tương
lai là chuyện kẻ này luôn luôn muốn tránh v́ chưa
học qua lớp tử vi bói toán nào, cũng không
phải là chuyên gia chính trị Mỹ siêu đến
độ có thể đoán được tương
lai. Nhưng bây giờ, việc t́m hiểu cho kỹ
hiện tại để mường tượng tương
lai trở nên quan trọng v́ sự thật là cái quê hương
thứ hai này chính là nơi cuối cùng ta có thể
tị nạn, không c̣n chỗ nào khác để
trốn chạy cộng sản hay xă nghĩa.
Tuần rồi, kẻ này đă viết: “Đàn
hặc này cũng sẽ đi vào lịch sử như
một phiên ṭa có một không hai ở điểm không
có cáo trạng chi tiết, không có điều tra, không
có báo cáo độc lập của cảnh sát hay FBI hay
công tố đặc biệt, không có phiên xử
với đầy đủ nhân chứng, bằng
chứng, không có luật sư biện hộ, không có
bị can ra trước phiên ṭa, cũng chẳng có
đại bồi thẩm đoàn nghe rồi kết
tội. Bà chủ tịch hạ viện tuyên bố
Trump phạm tội khích động nổi loạn,
rồi cho hạ viện biểu quyết là có tội
luôn, dựa trên thế đa số của đảng
DC. Rồi chuyển ngay hồ sơ qua thượng
viện lấy biện pháp trừng phạt. Mà hay hơn
cả là ông quan ṭa tại thượng viện hoàn toàn
công khai đứng về phe ‘công tố’ liên tục
biểu quyết cùng phe công tố.” (Đoạn này quên
nhấc lại ông 'quan ṭa' là một thượng
nghị sĩ DC được các đồng chí
bầu với zero phiếu CH)
Đàn hặc thất bại, nhưng quái
lạ thay, câu chuyện chưa chấm dứt. Phe DC
đang cố loay hoay t́m cách khác để diệt TT
Trump, qua việc viện dẫn Tu Chánh Án 14, hay cho
hạ viện điều tra, hay truy tố TT Trump ra trước
ṭa b́nh thường (xin xem trang Tin Tức).
Một dân biểu DC đă đệ
đơn kiện TT Trump mưu toan ám sát ông khi cổ vơ
cho dân biểu t́nh đánh quốc hội và lùng
giết dân biểu và nghị sĩ.
Vụ kiện bá vơ nhưng có mục
đích sâu xa hơn: đó là t́m cách truy lùng tài
liệu mật của Ṭa Bạch Ốc dính dáng đến
các trao đổi giữa TT Trump và các phụ tá liên
quan đến cuộc biểu t́nh ngày 6/1. Hy vọng có
trao đổi giữa TT Trump với vài thủ lănh
đám biểu t́nh nào đó. Nghĩa là vẫn chỉ
là một cuộc săn lùng phù thủy hay đi moi rác
cầu âu.
TT Trump dĩ nhiên sẽ viện dẫn
đặc quyền của hành pháp để từ
chối hợp tác, không cung cấp tài liệu. Vấn
đề là chính quyền của cụ Biden sẽ làm
ǵ? Cụ có thể hợp tác với dân biểu đang
kiện, công bố hay nộp các tài liệu của TT
Trump mà họ đă có sau khi vào Toà Bạch Ốc, nhưng
như vậy sẽ phá lệ và tạo tiền lệ
để không c̣n giữ bí mật về các hoạt
động của Ṭa Bạch Ốc nữa, và sau này dĩ
nhiên có thể bị một tổng thống CH trả
đũa công khai hóa các tài liệu mật của
cụ Biden luôn. Hay cụ sẽ vạn bất đắc
dĩ, phải đứng về phe TT Trump, từ
chối cung cấp các tài liệu mật?
V́ sao có cái nhu cầu triệt tiêu
một cá nhân như vậy?
Cả mấy trăm dân biểu và
nghị sĩ Mỹ có ngớ ngẩn và vô lư đến
vậy không? Xin thưa ngay, họ không tệ đến
vậy đâu. Nhưng vạn bất đắc dĩ,
họ bắt buộc phải đi vào con đường
phiêu lưu tuyệt vọng như vậy chỉ v́
họ không c̣n lựa chọn nào khác để đáp
ứng nhu cầu triệt tiêu hẳn ông Trump và cái
gọi là chủ nghĩa Trump, hay trumpism.
Xin thưa ngay không phải v́ ông Trump là
một tổng thống quá tệ hại, với
những cá tính kinh hoàng như bất tài mà tham
quyền, vua nói láo, chuyên bắt chim chộp bướm,
vô đạo đức, kỳ thị màu da, nịnh
độc tài,… Nếu đó là những cái tội không
thể chấp nhận được nơi một
tổng thống, th́ dĩ nhiên đâu cần truy lùng
sau khi ông đă hết làm tổng thống rồi.
Tất cả những ‘tội’ đó chỉ là
những lư cớ rẻ tiền và dễ hiểu, dùng
để đánh ông một cách rất hữu hiệu
trước đám dân ngu khu đen, đầu óc
giản dị.
Cũng không phải như khối chính khách
DC cao giọng tố cáo TT Trump đă có tội khích
động dân chúng nổi loạn, chẳng những
đe dọa tính mạng của tất cả các dân
biểu nghị sĩ, cả tánh mạng của phó
tổng thống mà c̣n đe dọa phá tan nền
tảng thể chế chính trị Mỹ. Đây
chỉ là những tội mà tông tông Thiệu của ta
năm xưa gọi là ‘bé xé ra to’, dựng đứng
để có dịp kết tội thôi.
Có vài chuyện ta cần lưu ư một
cách công bằng:
1. Tất cả chính trị gia, từ các hoàng đế
La Mă, hay Tần Thủy Hoàng cho tới Obama, Pelosi
Hillary,… đều hô hào và cổ vơ dân hậu
thuẫn ḿnh, lên tiếng và có hành động mang tinh
sách động để dân ủng hộ ḿnh
chống lại đối thủ chính trị của ḿnh.
Tất cả những người nào phủ nhận
chuyện này và tố TT Trump đă khích động dân
ủng hộ ḿnh đều không đủ lương
thiện hay công tâm.
2. Sau khi khai mạc, việc đầu tiên thượng
viện làm là biểu quyết tính hợp hiến
của đàn hặc. Đây là việc đúng
phải làm, nhưng đă làm sai cách. Đúng ra th́
việc hợp hiến hay không phải là quyết định
của Tối Cao Pháp Viện, là cơ quan tối
hậu phán quyết tính hợp hiến của tất
cả mọi chuyện. Hiến pháp ghi rất rơ ràng,
đàn hặc phải do chánh thẩm Tối Cao Pháp
Viện chủ tọa, làm quan ṭa tối cao. Việc chánh
thẩm phán John Roberts từ chối chủ tọa đàn
hặc đă nói lên đầy đủ tính hợp
hiến hay không. Quyết định hợp hiến hay
không mà để cho các nghị sĩ biểu quyết
theo phe đảng là chuyện vô lư và vi hiến, v́ như
vậy, Hiến Pháp sẽ được diễn
giải tùy theo đảng nào nắm đa số
tại thượng viện. TCPV không c̣n lư do tồn
tại nữa.
3. Trong cuộc nói chuyện cổ vơ dân biểu t́nh ngày
6/1, TT Trump cũng kêu gọi dân chúng hành động
trong ôn ḥa -peacefully-, mà không có một lời nói nào hô
hào bạo động. TT Trump có nói câu “fight like hell”
và câu đó đă được đưa ra làm
bằng chứng đó chính là lời kêu gọi
bạo động. Lập luận này chỉ lừa
được những người thiếu hiểu
biết về ngôn ngữ và văn hoá Mỹ. “Fight
like hell’ là câu nói cửa miệng của tất
cả dân Mỹ trong cái máu ‘cao bồi’ không chịu
thua dễ dàng, chẳng có ư nghĩa đặc biệt
ǵ. Trong cuộc đàn hặc, các luật sư của
TT Trump đă trích dẫn câu “fight like hell’ từ
cửa miệng hay qua các tuưt của tất cả các dân
biểu hạ viện đang truy tố TT Trump, cũng nêu
lên việc câu này đă được sử dụng
thường xuyên bởi các lănh tụ DC như bà PTT
Kamala, bà TNS Elizabeth Warren, bà Pelosi, ông Schumer,… Không có ǵ
mới lạ hay đặc biệt.
4. Các dân biểu DC, công tố đàn hặc, cũng không
đủ công tâm để tŕnh bày toàn bộ câu
chuyện, mà chỉ tŕnh bày diễn tiễn theo
kiểu một chiều. Nhấn mạnh “fight like
hell” trong khi phớt lờ câu nói “peacefully” của
TT Trump. Nhất là không nhắc đến việc TT
Trump đă ra lệnh bộ Quốc Pḥng mang 10.000 Vệ
Binh Quốc Gia đến bảo vệ quốc hội,
bộ QP đă xin phép theo đúng luật, nhưng bà
thị trưởng DC không cho phép (việc này đă
được chánh văn pḥng của TT Trump và
cảnh sát trưởng quốc hội xác nhận).
5. Phe DC tố TT Trump khích động dân chống
lại quốc hội, đe dọa chế độ
tam quyền phân lập là nền tảng của thể
chế dân chủ Mỹ. Thế khi bà chủ tịch
hạ viện công khai xé diễn văn của tổng
thống, trước mặt tổng thống, trước
mặt lưỡng viện, trực tiếp truyền h́nh
cho cả nước xem, th́ đó có là hành động
khích động dân chống tổng thống, đe
dọa tam quyền phân lập không?
6. Việc dân tràn vào trong đại sảnh và trong văn
pḥng một số dân biểu và nghị sĩ dĩ nhiên
là phạm pháp mà không ai cổ vơ hết, kể cả
TT Trump. Tuy nhiên ở đây, có hai chuyện cần xét
lại. Thứ nhất, Fox News cho thấy rơ cảnh sát
quốc hội mở toang cửa chính cho dân biểu t́nh
thong thả vào, trong trật tự, đi ḷng ṿng
chụp h́nh như du khách, như vậy th́ câu hỏi
là họ có vi phạm luật ǵ không. Thứ nh́,
chỉ có vài ba chục người bạo động,
đụng độ với cảnh sát, nhưng
tuyệt đại đa số cả trăm ngàn người
biểu t́nh rất ôn ḥa, và ngay cả TT Trump cũng không
biết rơ t́nh trạng thực tế trước
quốc hội như thế nào, như vậy sao có
thể nói đám biểu t́nh đó có ư tưởng
đảo chánh, giết các dân biểu và nghị sĩ
theo lời kêu gọi của TT Trump. Có phóng đại
quá lố bịch không?
7. Như diễn đàn này đă loan tin, Fox News khui
ra chuyện cách đây một chục năm, khi một
đám thợ thuyền cấp tiến biểu t́nh trước
quốc hội tiểu bang Wisconsin, đập phá
cửa, tràn vào đại sảnh săn đuổi dân
biểu, bà Pelosi và các chính khách DC hoan nghênh việc làm
này, gọi đó là biểu tượng cho thể
chế dân chủ, là ‘h́nh ảnh đáng nể
của dân chủ đang hành động” –
“impressive show of democracy in action”.
Cái lư do sâu xa và đích thực là
đảng DC nói riêng và phe cấp tiến nói chung
rất sợ ông Trump và chủ nghĩa Trump, là
những đe dọa sinh tử cho ư thức hệ thiên
tả. Mà cái hại vĩ đại hơn nữa là
ông Trump lại là người quan trọng nhất trong
khối bảo thủ hay trong đảng CH có khả năng
khích động quần chúng và thực sự có
hậu thuẫn đủ mạnh để có triển
vọng hạ gục được ư thức hệ
thiên tả và đảng DC.
Tuồng hát đàn hặc cuội hai
lần hạ màn, đảng DC hai lần thất
bại. Họ thất bại, chẳng những không
đàn hặc được, không buộc thượng
viện phải kết án, cũng chẳng cản không
cho ông Trump trong tương lai không được lai văng
chính trường nữa. Nhưng tai hại hơn xa là
chiến thuật của họ đă gặp phản
ứng ngược: quy tụ khối CH sau lưng ông
Trump mạnh hơn bao giờ hết.
Một thăm ḍ mới nhất của
Đại Học Quinnipiac cho thấy 87% cử tri
của đảng CH cho rằng ông Trump cần tiếp
tục đóng một vai tṛ quan trọng trong chính trường
Mỹ.
Một thăm ḍ khác của
Politico/MorningConsult cho thấy trong 10 cử tri CH th́ có 8
người vẫn ủng hộ TT Trump mạnh.
Tin mà cả hai đảng CH và DC
phải suy nghĩ nhiều nhất là TT Trump có tỷ
lệ hậu thuẫn hơn rất xa tất cả các
chính khách CH khác, trong khi các ông/bà CH phản lại TT
Trump đều bị rắc rối to với các chi
bộ đảng CH địa phương và tiểu
bang.
B́nh thường, chính trường
Mỹ chia làm ba khối, CH và DC mỗi đảng
nắm khoảng 40% cử tri Mỹ, trong khi khối
độc lập không theo đảng nào chiếm
khoảng 20%. Như vậy, nếu TT Trump vẫn
được 80% tới 90% cử tri CH ủng hộ,
th́ có nghĩa là ông vẫn được hậu
thuẫn của khoảng 120 tới 140 triệu dân
Mỹ, trong đó có hơn 74 triệu người đi
bầu. Tức là dưới 60% chịu khó đi
bầu cho ông. Nếu vận động được
70% đi bầu, ông sẽ có từ 85 đến 100
triệu phiếu. Một bài tính nhiều người
đang nghiên cứu cho 2024. Trong một chế độ
dân chủ thật sự như Mỹ, nơi mà lá
phiếu của cử tri là yếu tố quan trọng
nhất, hậu thuẫn của cả trăm triệu
người trong khối quần chúng hạ tầng là
việc không ai có thể coi thường.
Một hiện tượng cần nh́n và
hiểu cho rơ: đă có ít dân biểu và nghị sĩ
CH nhẩy rào trước khi con tầu Trump ch́m, nhưng
tất cả đều bị các chi bộ, đảng
CH tại tiểu bang ḿnh lên án hay yêu cầu từ
chức, kể cả TNS Mitch McConnell đă bị đảng
CH quận Kentucky yêu cầu từ chức lănh đạo
khối CH. Nghĩa là hậu thuẫn của TT Trump có
thể chao đảo ở cấp lănh đạo liên
bang, ở trong hệ thống cầm quyền hiện
hữu của đảng CH, nhưng vẫn rất
mạnh ở cấp cử tri địa phương.
TNS Lindsey Graham đă nói huỵch tẹt đảng CH
sẽ không làm nên cơm cháo ǵ nếu không có ông
Trump.
Hậu thuẫn của ông Trump trong
cuộc bầu cừ vừa qua có vẻ ít hơn
hậu thuẫn dành cho cụ Biden về số lượng,
nhưng với khác biệt thật quan trọng về
phẩm chất: những cử tri của TT Trump hầu
hết có thể nói sống chết v́ ông, trong khi các
cử tri bầu cho cụ Biden chỉ bầu cho cụ v́
chống ông Trump, chứ hậu thuẫn thật sự
cho cá nhân cụ lú lẫn Biden chắc chưa tới…
5% dân Mỹ.
https://www.foxnews.com/politics/republicans-trump-play-big-role-gop-going-forward-polls
Nhiều chính khách CH cũng đă lên án
TT Trump. Họ không nghĩ ông đă khích động
nổi loạn bạo động như phe DC truy
tố, nhưng họ cũng chỉ trích ông phản
ứng chậm, đúng ra nên có ngay lời kêu gọi
đám biểu t́nh khi họ tiến tới quốc
hội. Nhiều nghị sĩ cho biết TT Trump trong Ṭa
Bạch Ốc có thể đă không biết chính xác
mức bạo động đang xẩy ra nên phản
ứng chậm.
Nhiều nghị sĩ CH khác bực ḿnh
TT Trump, trong đó có TNS McConnell v́ theo họ, TT Trump
đă làm phe CH mất thế đa số khi TT Trump gây
sự với thống đốc và bộ trưởng
Tư Pháp Georgia, đều là dân CH, khiến cho phe CH
tại đây bị phân hoá, một số cử tri CH
đă không đi bỏ phiếu trong cuộc bầu hai
thượng nghị sĩ tại đây, khiến phe CH
thua phiếu, mất hai ghế thượng viện,
mất luôn thế đa số trong thượng
viện vào tay kẻ thù chung là đảng DC. Đây
mới là lư do thực sự ông McConnell bực ḿnh
sỉ vả TT Trump.
Ở đây, cuộc tranh chấp vừa
nổ đùng ra giữa TT Trump và thượng nghị
sĩ lănh đạo khối CH trong thượng
viện, ông Mitch McConnell cần phải lưu ư và
nhận định đúng mức.
Sau khi biểu quyết TT Trump không có
tội trong vụ thượng viện đàn hặc TT
Trump, v́ tính cách vi phạm Hiến Pháp quá lố
bịch, ông McConnell đă công kích TT Trump khá mạnh,
cho rằng ông Trump phải chịu phần nào trách
nhiệm về vụ nổi loạn bạo động
ngày 6/1 bao vây quốc hội.
Ưu tư của ông McConnell là t́m cách
khôi phục lại sự đoàn kết và uy thế
của đảng CH.
Nhiều người quá khích đă công kích
ông McConnell như là người phản bội TT Trump v́
bị tiền mua chuộc, hay v́ thân Tầu cộng qua
bà vợ Tầu,… Kẻ này không chia sẻ những
tố cáo giản dị vớ vẩn này, mà cho
rằng cuộc tranh căi giữa ông McConnell và TT Trump là
tranh căi chiến thuật nghiêm chỉnh và quan trọng
hơn nhiều.
Ông McConnell là một chính trị gia lăo thành,
vẫn sống trong suy tư của một chính trị
gia chuyên nghiệp, nghĩa là t́m đồng thuận
nội bộ qua một thái độ mềm dẻo,
uyển chuyển dung ḥa các quan điểm chính trị
khác biệt nhỏ trong nội bộ CH để t́m
mẫu số chung chống lại kẻ thù lớn là
khối cấp tiến DC, trong khuôn khổ luật
lệ và trật tự hiện hữu. Trong khi ông Trump
không phải là một chính trị gia chuyên nghiệp,
đă thành công nhờ điểm này, nhờ không ‘ḥa
hợp ḥa giải’ với ai hết, mà chủ trương
‘đường ta ta cứ đi’, bằng mọi giá,
không du di, không nhân nhượng, nếu cần làm ‘cách
mạng’, đi xa hơn trật tự hiện hữu
th́ cũng không ngại.
Cái khác biệt đó giải thích
tại sao ông McConnell biểu quyết không đàn
hặc TT Trump v́ đàn hặc là chuyện vi hiến,
đi ra ngoài luật lệ và trật tự hiện
hữu, đồng thời ông lên án TT Trump cũng chính
v́ trong cái nh́n của ông McConnell, TT Trump cũng đă
đi ra ngoài luật lệ và trật tự hiện
hữu khi hô hào dân biểu t́nh chống quốc
hội, trong khi lại tạo phân hóa trong nội bộ
đảng CH.
Hiển nhiên, đây là cuộc tranh căi đi xa hơn
tranh căi cá nhân giữa hai ông Trump và McConnell.
Không phải ngẫu nhiên mà hai tổng
thống Obama và Trump sẽ đi vào lịch sử như
hai tổng thống tạo phân hóa lớn nhất
lịch sử Mỹ. Chẳng qua, cả hai ông đều
là nạn nhân của thời cuộc, của cơn
sốt hiện hữu của chính trị Mỹ, đang
đi vào phân hóa mạnh mẽ và sâu rộng nhất.
Cả hai chính đảng DC và CH đều trực
diện vấn đề này. Có thể là cả hai ông
Obama và Trump, thay v́ cố hóa giải phân hóa, th́ đă
ngược lại, đều khai thác cái phân hóa này
để chiếm lợi thế cho chính ḿnh và quan
điểm chính trị của ḿnh. Đă vậy, cái
phân hoá c̣n bị trầm trọng hóa nặng qua sự
bộc phát của các trang mạng xă hội tung tin
loạn xà bần, cả triệu người nhẩy vào
cuộc, bàn chính trị, hoan hô chống đối lung
tung, cũng như thái độ khai thác phân hoá để
kiếm khách và kiếm tiền quảng cáo của TTDC.
Đảng DC đứng trước ngă
rẽ một bên là khối nhất quyết xuống
hố cho nhanh Sanders-Warren-AOC, và một bên là khối
xuống hố chậm hơn Biden-Clinton-hệ thống
cầm quyền DC. Trong khi đảng CH cũng đang
trực diện t́nh trạng tương tự: một
bên là nhất quyết quét đầm lầy
Trump-Cruz-Hawley, và một bên là khối dĩ ḥa vi quư, là
McConnell-Sasse-hệ thống cầm quyền CH.
Tương lai ra sao?
Nh́n về phía đảng DC, t́nh
trạng rất đáng lo ngại v́ cụ già lẩm
cẩm Biden mà cử tri DC trong những kỳ bầu
cử nội bộ, ủng hộ nhiều hơn là
ủng hộ khối cực đoan, nhưng đáng
tiếc lại là người có vẻ quá yếu,
yếu về tinh thần cũng như yếu về
thể xác, để có thể cầm cự lâu dài
chống khuynh hướng thiên tả cực đoan.
Nhất là bà PTT Kamala Harris lại thuộc thành phần
thiên tả cực đoan nhất, đang rung đùi
ngồi chờ trong hậu trường.
Về phía CH, phe ôn ḥa của hệ
thống cầm quyền đă thắng thế với
việc ông Trump hết c̣n là tổng thống và người
thực tế đang lănh đạo đảng là ông
McConnell. Nhưng như vừa tŕnh bày ở trên, TT Trump
đang kiểm soát mạnh khối cử tri nồng
cốt của đảng. Đưa đến t́nh
trạng là chẳng ai rơ ai có tiếng nói lớn hơn
và đảng CH trong tương lai sẽ đi về hướng
nào.
Nhiều người đă hoan nghênh ư
kiến phe ủng hộ TT Trump tách ra riêng khỏi cái
đảng CH bảo thủ ển ển x́u x́u của
cụ McConnell, lập đảng bảo thủ mạnh
tay mới. Ngược lại nhiều người khác
lại ủng hộ ư kiến tách riêng ra để
lập đảng bảo thủ ôn ḥa mới, bỏ
đảng CH hiện hữu cho cánh ông Trump. Cả hai
phe đều viện dẫn kinh nghiệm lịch
sử của đảng CH, đă tách ra riêng và bây
giờ đă thành công trở nên một trong hai chính
đảng lớn.
Viện dẫn này quên mất chuyện
đảng CH đă mất cả thế kỷ mới
vững chân như ngày nay. Câu hỏi cho những người
muốn tách ra riêng: có sẵn sàng chấp nhận cho
đảng cấp tiến thiên tả DC nắm
quyền tuyệt đối trong cả thế kỷ hay
nửa thế kỷ nữa không? Nếu họ nắm
quyền được cả thế kỷ nữa, th́
nước Mỹ sẽ thành Cộng Ḥa Xă Hội
Chủ Nghĩa Cờ Hoa từ khuya rồi và mọi
đảng phái bất kể khuynh hướng nào, cũng
chỉ có quyền làm đảng chậu kiểng theo mô
thức Mặt Trận Tổ Quốc của VC thôi.
Đó có là giải pháp thực tế nên ủng
hộ không?
Chính trường Mỹ đang đi vào
khúc rẽ quan trọng nhất. Những tháng năm
tới sẽ định lại rơ ràng hơn hướng
đi của hai chính đảng, với nhiều
triển vọng cả hai đảng đều đi
xa về hướng quyết liệt, trầm trọng
hóa hơn nữa tính phân hóa chính trị của xứ
Mỹ. Các cụ tương đối ôn ḥa như
Biden và McConnell chỉ có thể làm chậm lại
tiến tŕnh thôi, chứ cuối cùng th́ sẽ là
trận chiến giữa cánh Sanders với cánh Trump, hay
hậu duệ của hai cánh cực đoan đó.
Vấn đề quan trọng hơn xa
chuyện ư thức hệ trên lư thuyết, mà sẽ có
hệ quả vĩ đại về lâu về dài trong
cái gọi là ‘lối sống của Mỹ’, American
way of life.
VŨ LINH
|