Biden
tung tiền lần thứ nhất
Vũ Linh |
Tối Thứ Sáu tuần rồi,
sau cả mấy tháng tranh căi, vận động,
thuyết phục, mua chuộc, dụ dỗ, đổi
chác, áp lực, đe dọa,… cuối cùng th́ hạ
viện cũng thông qua được gói tiền
gọi là để ‘trùng tu hạ tầng cơ
sở’. Ngay sau khi hạ viện biểu quyết thông
qua, cụ Biden sáng sớm hôm sau đă vội vă lên TV
đấm ngực khoe công ngay lập tức. Có
thật là tin tốt đáng khoe không? Trước hết, nói về
bối cảnh. Phải nói ngay, không thể trách cụ Biden
đấm ngực được. Sau khi ch́m nghỉm
trong tin xấu từ sau ngày kư gói quà 1.900 tỷ
yểm trợ nạn nhân COVID hồi tháng Ba, trong đó
mỗi người nhận được 1.400 đô,
đây là lần đầu tiên từ hơn nửa năm,
cụ Biden có tin… KHÔNG xấu để khoe, làm sao
bỏ qua cơ hội được? Đây là tiền trên nguyên tắc để
trùng tu hạ tầng cơ sở, nghĩa là tu bổ
sửa sang đường sá, đặc biệt là các
xa lộ liên tiểu bang, cầu cống, luôn cả
hệ thống phi trường, hải cảng, nhà máy
điện, nhà máy nước, đập nước,
…, tất cả hệ thống hạ tầng trực
thuộc chính quyền liên bang. Nghĩa là gói quà này không
được sử dụng cho hạ tầng cơ
sở của các tiểu bang. Việc này không gây tranh căi phe đảng
quá lớn v́ cả hai đảng đều nh́n
nhận nhu cầu vĩ đại này. TT Bush con đă nói qua về nhu cầu này nhưng
vụ 9/11 và hai cuộc chiến Afghanistan và Iraq đă
hoàn toàn chi phối hai nhiệm kỳ của ông. TT Obama
th́ mới đầu lo về Obamacare, sau đó đảng
CH chiếm đa số tại cả hai viện, khóa tay
ông luôn. TT Trump ngay khi tranh cử tổng thống năm
2016-17 cũng đă hứa rồi. TT Trump khi đó
đưa ra con số sơ khởi là 1.000 tỷ. Phe DC
có vẻ đồng ư tuy không muốn tặng cho ông
Trump món quà này, trong khi nhiều dân biểu và nghị sĩ
CH không hồ hởi ǵ lắm tuy chưa dám công khai lên
tiếng chống tổng thống mới đắc
cử của phe nhà. Phe bảo thủ CH luôn luôn là phe
rất dị ứng việc Nhà Nước xài tiền
thuế của dân. Khi đó, dân biểu CH Paul Ryan, chủ
tịch hạ viện, và cả TNS Mitch McConnell, lănh
tụ khối đa số CH trong thượng viện,
cố ư câu giờ để TT Trump có thời giờ
thuyết phục các dân biểu và nghị sĩ gà nhà,
để tránh chuyện thất bại, không đủ
phiếu. Nhất là trong thời gian đầu, ưu tiên
số một của TT Trump là cắt thuế. Ai cũng
hiểu TT Trump khó có thể ‘rao bán’ cùng lúc hai
kế hoạch, một là giảm thuế và hai là chi
cả ngàn tỷ, là hai kế hoạch hết sức tréo
cẳng ngỗng, mà việc thực hành chắc
chắn sẽ đưa đến thâm thủng ngân sách
rất lớn. Do đó, TT Trump đă chọn ưu tiên là
giảm thuế, kế hoạch trùng tu hạ tầng cơ
sở có thể chờ tới một hai năm chót
của nhiệm kỳ đầu, hay chờ qua nhiệm
kỳ thứ nh́ cũng được, tùy theo t́nh h́nh
kinh tế. Nhưng cái không may cho ông Trump là vi khuẩn
Vũ Hán đă ào ào bay vào Mỹ đầu năm
2020, chẳng những đóng cửa kinh doanh cả nước,
mà c̣n quét vào nhà kho tất cả những kế
hoạch lớn của Nhà Nước. Để
rồi sau đó giúp đẩy ông Trump ta khỏi Ṭa
Bạch Ốc luôn. Kế hoạch trùng tu hạ tầng
biến mất. Cho đến khi cụ Biden đắc
cử mới được mang ra lại, lau chùi,
sửa chữa theo ư phe DC rồi đưa ra tŕnh làng. Phải nói ngay, cụ Biden nhậm chức
khi COVID đang hoành hành, khi kinh tế cả nước
đóng cửa, khi cả chục triệu người
bị thất nghiệp hay tự ư nằm nhà ăn
tiền thất nghiệp và tiền cứu trợ. T́nh
h́nh hết sức bi đát, do đó, bắt buộc
‘phải làm một cái ǵ’, và cái ǵ đó có
thể làm được mà không bị phe CH chống
quá mạnh, đó chính là kế hoạch trùng tu hạ
tầng cơ sở. Đó chính là nguyên nhân đă
đẻ ra gói quà đầu tiên này. Tuy cả hai chính đảng đều
đồng ư nhu cầu trùng tu hạ tầng, nhưng
khi đi vào chi tiết th́ đồng thuận đó
biến mất. Đừng nói chi tới đồng
thuận giữa hai đảng, ngay cả trong nội
bộ đảng DC cũng đă đấu đá nhau
như mổ ḅ. Ngày 10/8/2021, thượng viện phê
chuẩn gói trùng tu hạ tầng trị giá 1.000
tỷ, đúng như TT Trump đă có ư định trước
đây. Thông qua với hậu thuẫn của 19 thượng
nghị sĩ CH. Chuyển qua hạ viện để phê
chuẩn trước khi cụ Biden kư. Nhưng qua hạ
viện th́ kẹt cứng. Khối dân biểu cực tả trong hạ
viện, cầm đầu bởi cô dân biểu nhí Ocasio-Cortez cực
lực chống. Không phải chống dự luật
đó, mà chống v́ đ̣i hỏi dự luật đó
phải đi kèm cùng lúc với một gói quà thứ
nh́ mà khối cực tả muốn cụ Biden tặng
cho dân. Việc cụ Biden bị một cô dân biểu
nhí, cựu bán bar mới làm dân biểu 2-3 năm,
bắt chẹt chứng tỏ khả năng và kinh
nghiệm ‘ghê gớm’ của cụ, là người
đă lăn lộn trong chính trường gần
nửa thế kỷ, đáng là chuyện nên đặt
câu hỏi lớn. Món quà thứ nh́ đó là gói 3.500 tỷ
đô, con đẻ của thượng nghị sĩ xă
nghĩa Bernie Sanders, cũng được gọi là ‘trung tu hạ tầng cơ sở’, nhưng
ở đây hạ tầng là hạ tầng nhân
sự, không c̣n là đường sá, cầu cống
nữa, nôm na ra là tung tiền ra để ‘cải
thiện đời sống của dân nghèo’, mà sau này,
cụ Biden gọi là ‘gói chi tiêu xă hội’ -social spending
package-, trong sách lược cụ gọi là ‘Xây Dựng Lại
Tốt Hơn -Build Back Better-, gồm đủ
loại trợ cấp, quà cáp cho đủ tầng
lớp dân, ngoại trừ khối gọi là ‘nhà giàu’,
là khối trái lại, sẽ bị tăng thuế
để lấy tiền chi trả cho gói quà này. Vấn đề rắc rối là
cái gói quà thứ nh́ này, không có cách nào có thể
được thượng viện phê chuẩn, nên không
thể nào đính kèm vào gói quà thứ nhất như
cô Ocasio-Cortez đ̣i hỏi. V́ số tiền quá cao cũng như v́
phải tăng thuế để chi trả, gói quà
thứ nh́ bị toàn khối CH trong thượng
viện chống đối, 100% không trừ một người
nào, kể cả những nghị sĩ CH đă
từng chống Trump mạnh nhất, nên không có cách nào
có đủ 60 phiếu để thông qua. TNS Chuck Schumer, lănh tụ khối đa
số DC trong thượng viện, tính chuyện mánh
mung, dự tính cho thông qua cái gói 3.500 tỷ ‘bằng
cửa sau’, như một điều chỉnh ngân sách
-budget reconciliation- nên chỉ cần 51 phiếu là thông
qua được. Phe DC chỉ có 50 phiếu, nếu
tất cả các thượng nghị sĩ DC đồng
ư, th́ số phiếu sẽ ngang với số phiếu
CH, và bà Kamala Harris, với tư cách ‘chủ tịch
‘ thượng viện sẽ có lá phiếu quyết
định, cho khối DC 51 phiếu để thông qua.
Y chang kiểu Obamacare đă được thông qua trước
đây, qua một kẽ hở của thủ tục
đầu phiếu tại thượng viện. Lại một rắc rối khác nổi lên.
Đó là việc ngay cả trong nội bộ đảng
DC, cũng không kiếm ra đủ 50 phiếu, khi 2 thượng
nghị sĩ DC cũng mạnh mẽ chống lại gói
quà thứ hai. Đó là TNS Joe Manchin của West Virginia và
Kyrsten Sinema của Arizona. Hai vị này cực lực
chống gói quà 3.500 tỷ v́ đồng ư với phe CH
là gói quà này quá lớn và đ̣i hỏi phải tăng
thuế, là những chuyện không thể làm trong t́nh
trạng kinh tế khó khăn hiện nay. Không có gói quà thứ hai, phe cực tả
trong hạ viện sẽ không phê chuẩn gói quà
thứ nhất. Đó chính là lư do tại sao gói quà
thứ nhất đă kẹt tại hạ viện
cả ba tháng nay. Nôm na ra, khối thiên tả cực
đoan trong hạ viện muốn dùng gói trùng tu hạ
tầng mà phần lớn đồng ư, để làm
con tin đổi chác, ép buộc phải có luôn cả gói ‘chi tiêu xă hội’ 3.500
tỷ mà chỉ có nhóm cực tả đ̣i hỏi. Dĩ nhiên, trong ba tháng đó, đă có
cả vạn cuộc thương thảo, điều
đ́nh trong hậu trường nội bộ đảng
DC, để thuyết phục, áp lực, hay đổi
chác ǵ đó để gói trùng tu hạ tầng
được thông qua. Tại thượng viện, cụ Biden
gặp hai TNS Manchin và Sinema mấy lần để
cố thuyết phục họ ủng hộ gói thứ
nh́, nhưng cho đến nay, vẫn thất bại. Tại hạ viện, chỉ cần đa
số 50% + 1 phiếu là xong. Thế nhưng khối
thiên tả cực đoan của cô Ocasio-Cortez sẽ không
thông qua được mà sẽ cần hậu thuẫn
của ít nhất 4 dân biểu CH, là chuyện không
dễ v́ phe CH chống. Chung quy, chỉ là vấn đề
thuyết phục 2 thượng nghị sĩ, hay đâu
3-4 dân biểu thôi. Thế mà cả ba tháng trời
vẫn không xong. Chính trị Mỹ phức tạp như
thế đấy. Cuối cùng th́ tối Thứ Sáu tuần
rồi, gói quà thứ nhất được thông qua.
Ở đây, ta thấy chính trị Mỹ vận hành
rất vui. Khối 6 dân biểu DC cực tả của
bà Ocasio-Cortez biểu quyết chống. Nhưng bên CH, bà
Pelosi lại đổi chác ǵ đó, đă ‘thuyết
phục’ được 13 dân biểu CH ủng hộ.
Tất cả những dân biểu CH này đều
ở trong các tiểu bang xanh lè do đảng DC kiểm
soát, nên rất có thể đă được bà Pelosi
bảo đảm phần nào việc họ sẽ không
bị phe DC chống quá mạnh để họ có
thể tái đắc cử. Câu hỏi dĩ nhiên là tại sao TT Trump và
đại đa số phe CH cũng muốn có tiền
trùng tu hạ tầng cơ sở, mà sao bây giờ
lại nhất loạt chống? V́ phe đảng? Thưa
không phải vậy, mà chỉ v́ cái mà phe DC gọi là ‘trùng tu hạ tầng cơ sở’ chỉ
là mạo danh, không hơn không kém. Dưới đây là những chi tiêu quan
trong nhất trong gói trùng tu: – 110 tỷ cho đường sá, cầu
cống; – 66 tỷ cho đường xe lửa; – 65 tỷ cho các nhà máy điện; – 65 tỷ cho hệ thống internet cho các vùng
thôn quê; – 55 tỷ cho hệ thống cung cấp nước
như tu bổ các ống nước, các máy
lọc nước; – 47 tỷ cho an toàn mạng; – 39 tỷ cho hệ thống chuyên chở công
cộng; – 25 tỷ cho các phi trường; – 21 tỷ cho môi trường; – 17 tỷ cho các hải cảng; Ngoài ra c̣n nhiều dự án nhỏ linh tinh
khác, và tiền tu bổ và bảo tŕ thường
lệ hệ thống hạ tầng, đă có từ lâu. Vị chi, có khoảng hơn 600 tỷ dành cho trùng
tu hạ tầng cơ sở thật. Trong khi hạ
viện mới thông qua gói trị giá 1.200 tỷ,
tức là gấp đôi số tiền dành cho trùng tu
hạ tầng thật sự. Khác biệt
đó chính là lư do tại sao phe CH chống. Khác
biệt đó là những số tiền lớn phe DC dành
cho rất nhiều kế hoạch linh tinh chẳng liên
quan ǵ tới hạ tầng cơ sở, chẳng
hạn như tiền cho các biện pháp chống hâm nóng
địa cầu là chuyện các khoa học gia c̣n
đang tranh căi, tiền giúp đỡ các khu dân da đỏ
v́ bà bộ trưởng Nội Vụ là dân da đỏ,
tiền nghiên cứu rừng núi, tiền nghiên cứu
đủ thứ, tiền giấy tờ hành chánh,
tiền cho các dự án địa phương để
mua phiếu của các dân biểu và nghị sĩ (trong
đó bảo đảm đă có vài món quà đặc
biệt để mua phiếu của 13 dân biểu CH),
v.v… Toàn bộ dự luật dài tới hơn
2.700 trang, bảo đảm chẳng có tới một
nghị sĩ hay dân biểu nào đọc hết. Quư
độc giả nào rảnh hơi, muốn đọc,
xin vào những links dưới đây: Tóm lại, gói quà thứ nhất đă
được thông qua sau khi tranh căi loạn đả
trong ba tháng. Bây giờ đến cái nhức đầu
lớn hơn là gói quà thứ nh́ gọi là Build Back Better Act. Đầu tiên, số tiền do cụ xă
nghĩa Bernie Sanders đưa ra là 3.500 tỷ đô,
gọi là “tối thiểu” không thể ít hơn. Nhưng
bị chống đối bởi tất cả 50 thượng
nghị sĩ CH và 2 thượng nghị sĩ DC nên vô
vọng được thông qua. Sau ba tháng điều
đ́nh, thương lượng, áp lực, đổi
chác,… trong nội bộ đảng DC, con số được tung ra hiện nay 1.750
tỷ, đúng một nửa con số đầu tiên
được đưa ra. Đây chỉ
mới là tin do cụ Biden đề nghị, chưa có
ǵ chắc chắn, và cho đến nay, vẫn chưa
ai biết con số cuối cùng phe DC đồng ư là
bao nhiêu, và có chắc chắn được thông qua
hay không. Cụ Biden và các lănh tụ DC đă chơi
tṛ ú tim, nay x́ ra cắt giảm này, mai x́ ra cắt
giảm khác. Tất cả chẳng có ǵ chắc
chắn v́ đều chỉ là loại thả bong bóng
để thăm ḍ phản ứng của dư
luận, và tất cả vẫn c̣n đang trong ṿng
điều đ́nh. Tại thượng viện, ông Manchin
tố cáo gói quà 3.500 tỷ là ‘vô trách nhiệm’ trên
phương diện tài chánh, rồi cho biết có
thể chấp nhận du di cho tối đa là 1.700
tỷ, nhưng trong đó lại có vài điều
kiện khá gắt gao, đặc biệt là liên quan
đến việc tài trợ gói quà này, kiểu như
giới hạn số công nợ, và giới hạn
mức tăng thuế. Bà Sinema th́ chỉ nói trống
không là không chấp nhận quá nhiều tiền và tăng
thuế quá cao, mà không đưa ra con số nào nên
chẳng ai hiểu thật sự bà sẽ chấp
nhận cái ǵ. Cụ Sanders th́ vẫn mặt đỏ
gay, hùng hổ bác việc cắt giảm, cho dù chỉ
cắt một đô cụ cũng không chấp
nhận. Như đă bàn, cái rắc rối lớn là
tất cả các thượng nghị sĩ CH đều
tuyệt đối chống cái số tiền 3.500
tỷ đô, nhưng về số tiền nhỏ hơn,
1.750 tỷ th́ chẳng ai biết ai sẽ ủng hộ
và ai sẽ chống. Tại hạ viện, khối cực đoan
của bà Ocasio-Cortez đồng thuyền với cụ
Sanders, nhất định đ̣i đủ 3.500 tỷ,
không du di. Khối CH nhẩy rào mới đây lại có
vẻ chỉ chấp nhận con số 1.750 tỷ thôi. Về chi tiết, đây thực sự là
‘quà’ tặng cho thiên hạ, trong đó có đủ
thứ trợ cấp, đủ loại miễn phí,
nhiều người đọc thèm nhỏ dăi, nuốt
nước miếng ừng ực. Tuy nhiên, v́ phải
cắt tới một nửa là ít, nên chưa ai
biết cuối cùng quà nào mất quà nào c̣n. Tất
cả các nhóm áp lực -lobby groups- đang làm việc
24/24 để dành thắng lợi cho phe ḿnh. Cho đến
nay, chúng ta chưa thể bàn được. Khi nào có
‘sản phẩm’ cuối cùng, diễn đàn này
sẽ bàn tiếp. Nghĩa là tất cả vẫn c̣n
lửng lơ trong ṿng điều đ́nh, đổi chác,
để đạt được đồng
thuận về con số. Để rồi vẫn c̣n
vấn đề đầu tiên tức là tiền đâu? Như đă bàn, không có tam thập lục
chước, mà thực tế chỉ có hai cách: đi
vay mượn các Chú Ba và các vua dầu hỏa; hay tăng
thuế thôi. Hay cả hai cách đều được
sử dụng cùng lúc. Cụ Biden đă hùng hổ phán
kế hoạch Build Back Better của cụ chẳng
tốn một xu nào, chẳng cần đi vay mượn,
cũng chẳng cần tăng thuế. Cả thế
giới, kể cả những thằng nhóc đánh
giầy ở Manhattan, cũng đều biết việc
ông Già Noel tặng quà cho trẻ con chỉ là chuyện
hăo huyền, bố mẹ tưởng tượng ra
để con trẻ nó vui thôi. Đi vay mượn th́ không dễ v́ công
nợ bây giờ đă lảng vảng gần 30.000
tỷ rồi, đi vay thêm sẽ khó trả nợ, và
sẽ phải trả thêm cả tỷ tiền lăi
mỗi năm. Tất cả khối CH và hai nghị sĩ
‘ôn hoà’ DC, ông Manchin và bà Sinema đều chống
việc cụ Biden dự tính tăng thuế lợi
nhuận công ty và tăng mức thuế tối đa
đánh trên lợi tức cá nhân. V́ lư do giản
dị diễn đàn này đă bàn quá nhiều lần:
lúc này là lúc kinh tế đang tŕ trệ, bị
lạm phát đe dọa, nếu tăng thuế công ty
sẽ giết việc phục hồi của các công ty
sau cơn dịch COVID đă đóng cửa kinh doanh,
tức là đại họa cho kinh tế, tức là
tất cả dân nói chung chứ chẳng riêng ǵ ‘nhà
giàu’ mới mệt. Chính quyền Biden đang nghiên cứu và
thả bong bóng thăm ḍ dư luận về hai
biện pháp thuế mới để kiếm tiền,
thứ nhất, đặt ra một loại thuế
mới gọi là ‘thuế trên tài sản’, -wealth tax,
và thứ nh́ đặt ra một loại thuế
mới nữa đánh vào ‘lợi tức chưa thu
được’ -unearned income tax, mà ta sẽ bàn thêm dưới
đây. Thuế trên tài sản.
Đây là thuế đánh trên trị giá tài sản
thuần, tức là sau khi khấu trừ nợ. Trên căn
bản, thuế của Mỹ hiện nay chỉ đánh
trên lợi tức, hay là thu nhập mỗi năm,
chứ không đánh trên trị giá tài sản, bây
giờ cụ Biden muốn đánh thuế trên trị giá
tài sản đang có. Một thí dụ cụ thể dễ
hiểu. Một anh tị nạn có tiền mua căn nhà
thứ hai, cho thuê. Nhà Nước hiện nay đánh
thuế trên số tiền cho thuê nhà nhưng không đánh
thuế trên trị giá căn nhà cho thuê. Bây giờ, chính
quyền Biden dự tính đánh thuế luôn trên trị
giá hai căn nhà, căn nhà anh ta đang ở và căn
nhà anh ta cho thuê. Đánh thuế trên tất cả tài
sản của hai vợ chồng anh ta, kể cả hai
chiếc xe hơi, và tiền tiết kiệm trong ngân hàng.
Ở đây, xin nhắc lại, cụ Biden đang tính
chuỵên bắt các ngân hàng khai ra tất cả giao
dịch ngân hàng của quư vị, nếu tổng
số giao dịch lên tới trên 10.000 đô một năm,
thật ra là để muốn biết quư vị có bao
nhiêu tài sản trong ngân hàng để đánh thuế
trên tài sản đó. Trên nguyên tắc, cụ Biden giải thích
muốn vồ các đại gia, nhưng trên thực
tế, chỉ có anh tị nạn có hai căn nhà là
bị vồ thôi, c̣n các đại tỷ phú Bill Gates và
Elon Musk sẽ có trăm phương ngàn kế tẩu tán
tài sản, hoặc là sang tên cho vợ con, họ hàng,
bạn bè thân tín,…, hay bán tài sản ở Mỹ
để mua tài sản ở ngoài nước, bỏ
tiền vào ngân hàng ngoài nước, không khai và không
đóng thuế. Cái khó khăn nữa là thí dụ như gia
tài của ông Bill Gates, toàn là dựa trên trị giá
cổ phiếu Microsoft. Năm nay, giá cổ phiếu
Microsoft mang gia tài của ông Gates lên ví dụ tới 100
tỷ. Ông ta phải đóng thuế trên gia tài 100
tỷ. Sang năm giá cổ phiếu Microsoft rớt thê
thảm, gia tài ông Gates, chỉ c̣n có 60 tỷ, mất
40. Đánh thuế trên 60 tỷ thôi sao? Thế số
tiền ông mất toi, tính sao? Nhà Nước xù sao? Đây là loại thuế rất hiếm v́
không thực tế, khó định giá tài sản, và các
đại gia có cả vạn cách lách. Trên thế
giới, chỉ có 3 nước áp dụng là Na Uy,
Thụy Sỹ, và Tây Ban Nha, là những quốc gia mà
số tỷ phú đếm trên đầu ngón tay thôi.
Bên Thụy Sỹ, bạn có một cái xe dù là xe cũ,
sẽ phải đóng thuế trên trị giá cái xe
dựa trên số tiền bỏ ra mua xe, sau đó,
mỗi năm sẽ phải đóng thuế dựa trên
trị giá của xe sau khi trừ khấu hao hàng năm
do Nhà Nước ấn định. Pháp và Ư cũng có
thuế trên tài sản, nhưng giới hạn trong vài
loại tài sản lớn của triệu phú thôi. Thuế trên lợi tức chưa
thu. Đây
là thuế đánh trên lợi tức trên giấy
tờ, chưa thực sự là tiền trong túi các
đại gia. Quư vị mua cổ phiếu để
đầu tư lâu dài. Số tiền có thể tăng
ào ào nhờ trúng mối, Dow Jones lên. Nhưng quư vị
không phải đóng thuế ǵ cho tới khi bán cổ
phiếu, có lời, th́ mới phải đóng thuế
trên số tiền lời.Bây giờ, cụ Biden
muốn đánh thuế trên số tiền lời tích lũy,
cho dù quư vị chưa bán cổ phiếu, chưa có
tiền trong tay. Cái lư luận là các đại tỷ phú như
Bill Gates và Elon Musk có gia tài cả trăm tỷ tích lũy
nhờ giá cổ phiếu Microsoft và Tesla gia tăng nhưng
chẳng phải đóng một xu thuế nào cho đến
khi họ bán cổ phiếu, th́ chỉ đóng thuế
trên tiền lời thôi. Một cách cụ thể để các đại
gia lách thuế: ông Musk có thể làm việc không lương,
tức là không lợi tức nên đóng zero thuế
lợi tức. Mỗi năm, ông chỉ cần bán
cổ phiếu trị giá thí dụ khoảng một
triệu đô để có tiền ăn xài
‘thoải mái’. Khi đó, ông sẽ đóng thuế
lợi tức trên số tiền lời của một
triệu đô thôi. Ví dụ trị giá thị trường
của một cổ phần Tesla ngày hôm nay là 1.000
đô, ông bán 1.000 cổ phần, vị chi thu được
1.000.000 đô, đúng số tiền ông cần để
xài; một cổ phần này ông mua với giá ví
dụ 600 đô, ông bán 1.000 đô, lời 400 đô, nhân
cho 1.000 cổ phần ông bán, ông lời tổng
cộng 400.000 đô. Coi như lợi tức phải
chịu thuế, và sẽ được đóng
mức thuế thấp 28% của TT Trump (khoảng hơn
110.000 đô), trong khi mỗi năm ông thu vào bạc
chục tỷ. Thu vào bạc chục tỷ mà đóng có
hơn một trăm ngàn tiền thuế, đó chính là
cách ông Musk và các tỷ phú chẳng ai đóng bao nhiêu
thuế lợi tức, chỉ v́ họ có ‘lợi
tức’ rất ít. Và bây giờ cụ Biden t́m cách
bắt họ đóng thuế trên cả chục tỷ
tiền lời, bất kể có bán ǵ hay không. Thẳng thắn mà nói, loại thuế này
nghe qua có thể hợp lư, nhưng trên thực tế
lại có nhiều khó khăn lớn. Thứ nhất các
đại gia sẽ vẫn có trăm phương ngàn
kế để lách, khỏi đóng thuế. Thứ nh́,
tất cả tiền hưu, kiểu như tiền hưu
của các công ty dành cho nhân viên, hay tiền bảo
hiểm chúng ta đóng, đều đầu tư dài
hạn vào nhiều công cụ tài chánh. Nếu như
cứ có lời là bị đóng thuế kể cả
khi chưa chi ra bằng tiền mặt, th́ các quỹ hưu
đó sẽ bị Nhà Nước vồ mất một
số tiền rất lớn, mà nạn nhân chính là
khối trung lưu đang lănh tiền hưu hay trong tương
lai sẽ lănh tiền hưu. Các đại gia th́ lách
thuế, các người nghèo th́ lănh trợ cấp,
chỉ có đám trung lưu là nạn nhân. Tất cả trên thực tế c̣n trong ṿng
thảo luận, nên chưa thể bàn nhiều hơn.
Chỉ cho thấy chính quyền Biden đang cố
nặn ra cách moi tiền thiên hạ. Nếu có người
nào nghĩ chỉ có các đại gia là bị cụ
Biden vồ thôi th́ người đó cần được
giải … Nobel về ngớ ngẩn. Trong khi các bến tầu và kho hàng xây
cất, xi măng, gỗ sắt bị kẹt cứng v́
thiếu nhân công và v́ tiền xăng nhớt chuyên
chở quá đắt, cụ Biden tung ra hơn một ngàn
tỷ để mua những thứ này để trùng
tu hạ tầng cơ sở. Đố quư vị
biết những hàng đang hiếm hoi này sẽ
giảm giá hay tăng giá, và hậu quả trên cả
kinh tế sẽ là gia tăng hay giảm bớt lạm
phát? Vũ Linh, 13/11/2021 |