|
CÁC QUỐC
GIA DUYÊN HẢI ĐÔNG NAM Á TRONG CƠN THỬ LỬA Đại-Dương
|
|
After Xi: Future scenarios for leadership
succession in post-xi Jinping era (CSCS) US fails to understand that it no longer
calls the shots in Asia (Nikkei) The Biden-Suga Summit: Heavy on Symbols,
Light on Specifics (National Interest) Chinese military tests Taiwan’s radar
system with surface-level incursion into ADIZ (SCMP) US fails to understand that it no longer
calls the shots in Asia (Nikkei) Chinese navy marks 72nd anniversary,
unveiling no new warships (SCMP) CÁC QUỐC GIA DUYÊN
HẢI ĐÔNG NAM Á TRONG CƠN THỬ LỬA Đại-Dương
Hội
nghị về Luật Biển Liên Hiệp Quốc
lần thứ ba bắt đầu từ năm 1973 và
kết thúc vào 1982 bằng Công ước Liên Hiệp
Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS) được
167 quốc gia và Liên Hiệp Châu Âu tham gia có hiệu
lực từ năm 1994. Hoa Kỳ nằm trong số 14
quốc gia chưa kư UNCLOS, nhưng, thi hành chính xác các
điều khoản v́ nó tương tự như các
tập tục hàng hải mà cộng đồng nhân
loại đă áp dụng từ lâu. Trung Quốc kư vào
đợt đầu, nhưng, thường đặt
luật pháp quốc gia trên UNCLOS khiến các quốc gia
duyên hải khắp thế giới, đặc biệt
trên Biển Đông Trung Hoa (ECS) và Biển Nam Trung Hoa
(SCS) gặp nhiều bất lợi và phiền toái. Trong
năm 2020, khi Hải quân Hoa Kỳ thực hiện
hoạt động Tự do Hàng hải (FONOP) đă báo
cáo có 19 quốc gia không tôn trọng UNCLOS bị Bắc
Kinh chỉ trích là người ngoại cuộc. Sự
thực, UNCLOS áp dụng cho bất cứ người
đi biển nào tuân theo bất chấp họ có kư
hoặc phê chuẩn v́ đó là quyền hạn
đương nhiên. Sự cấm đoán, hạn
chế trái với UNCLOS đều vô hiệu. Trong
bài “US fails to understand that it no longer calls the shots in Asia”
được The Nikkei xuất bản hôm 21/04/2021, Chuyên
gia Địa Chiến Lược, Brahma Chellaney chỉ
trích Hoa Kỳ thực hiện hoạt động
Tự do Hàng hải (FONOP) tại 19 quốc gia trong năm
2020 và cho rằng FONOP do Mỹ, Nhật, Úc thực
hiện không ngăn chặn được bành trướng
của Trung Quốc. Brahma
Chellaney đă sai lầm khi chỉ trích hoạt động
FONOP của Mỹ, Nhật, Úc: (1) UNCLOS định nghĩa
Vùng Đặc quyền Kinh tế (EEZ) “EEZ rộng 200
hải lư tính từ đường cơ sở. Trong vùng
này, quốc gia ven biển được hưởng
độc quyền trong việc khai thác đối
với tất cả các tài nguyên thiên nhiên. Khái
niệm vùng đặc quyền kinh tế được
đưa ra để ngừng các cuộc xung đột
về quyền đánh cá, tuy rằng khai thác dầu
mỏ cũng đă trở nên một vấn đề
quan trọng. Trong vùng đặc quyền kinh tế, nước
ngoài có quyền tự do đi lại bằng đường
thủy và đường không, tuân theo sự kiểm
soát của quốc gia ven biển. Nước ngoài cũng
có thể đặt các đường ống ngầm
và cáp ngầm”. Các quốc gia duyên hải chỉ
được “độc quyền về khai thác tài
nguyên thiên nhiên”. Nước ngoài có quyền tự do
đi lại trong EEZ của nước khác. Không có
điều khoản nào cấm tàu bè nước ngoài có
hoạt động quân sự trong EEZ của nước
khác. Đừng lẫn lộn giữa chủ quyền
và quyền-chủ-quyền trên biển. (2) FONOP chỉ
nhắc nhở các quốc gia duyên hải cần
phải tôn trọng triệt để UNCLOS và cảnh
cáo mọi diễn dịch sai. Do đó, Bắc Kinh chưa
có phản ứng quyết liệt mỗi lần
chiến hạm Mỹ đi vào khu vực 12 hải lư
của các thực thể do Trung Quốc kiểm soát
ở Hoàng Sa (Paracel Islands, Tây Sa) và Trường Sa
(Spratly Islands, Nam Sa). (3) Tân Đề Ly đề
nghị Hoa Kỳ phải được sự đồng
ư khi tập trận trong EEZ của Ấn Độ
bị Hoa Thịnh Đốn cáo buộc “yêu sách hàng
hải quá mức”. Hoa Kỳ thực hiện FONOP hoàn
toàn phù hợp với UNCLOS. Các
quốc gia duyên hải Đông Nam Á cho rằng trong
cuộc tranh giành quyền lực Mỹ-Trung Quốc th́
tốt nhất nên đứng ngoài cuộc. Thực
tế, nếu xung đột vũ trang xảy ra sẽ
giống một trận Sóng Thần (Tsunami) tàn phá không
phân biệt nước lớn hay nhỏ. Các quốc
gia theo Phe Trục (Ư-Đức-Nhật) bị thiệt
hại nhiều nhất trong Thế chiến Thứ hai. Thái
độ cứng rắn của Hoa Kỳ thời
Tổng thống Donald Trump đối với các tuyên
bố chủ quyền của Trung Quốc, đặc
biệt trên Biển Nam Trung Hoa đă khuyến khích các
quốc gia duyên hải Đông Nam Á như Indonesia, Mă
Lai Á, Phi Luật Tân, Việt Nam mạnh dạn hơn
trong việc bảo vệ chủ quyền và
quyền-chủ-quyền và quyền-tài-phán bất
chấp sự đe doạ của Bắc Kinh. Khi
tàu cá Trung Quốc được Hải cảnh hộ
tống vào hành nghề trong EEZ của Indonesia đầu
tháng 1/2019 đă bị Tổng thống Joko Widodo phái phi
cơ và chiến hạm truy đuổi. Jokowi chuyển
Bộ tư lệnh Hạm đội Tác chiến
tới Natuna và đích thân thị sát để
trấn an dân chúng ở Natuna. Tàu
Hải dương Địa chất HD8 của Trung
Quốc hoạt động khảo sát song song với tàu
thăm ḍ dầu khi The West Capella trong EEZ của Mă Lai Á
hồi tháng 5-2020. Hoa Kỳ phái Thuỷ bộ hạm
USS America tập trận chung với một Khu trục
hạm của Úc gần đó và sau khi kết thúc
đă có một chiếc Cận duyên hạm Tác
chiến USS Gabrielle Giffords (LCS 10) đi song song cho tới
khi Capella hoàn tất nhiệm vụ. Sau
khi đắc cử năm 2016, Tổng thống Phi
Luật Tân, Rodrigo Duterte tới Bắc Kinh chầu
Tập Cận B́nh với hy vọng nhận được
24 tỉ USD đầu tư và nhiều lợi ích kinh
tế khác nên làm ngơ thắng lợi pháp lư khi Toà
án Trọng tài Thường trực Liên Hiệp
Quốc về Luật Biển (PCA) ra phán quyết ngày
12/07/2016 “Đường 9 Đoạn của Trung
Quốc không có giá trị pháp lư”. Từ bấy đến
nay, 24 tỉ USD chỉ nhỏ giọt trong khi Bắc Kinh
gia tăng các hoạt động nới rộng chủ
quyền của Trung Quốc trên SCS. Tức nước
vỡ bờ, khi hàng trăm tàu Dân quân biển của
Bắc Kinh xuất hiện thường trực tại
Băi Ba Đầu trong Nhóm đảo Trường Sa
đầu tháng 3/2021 nằm trong EEZ của Phi Luật Tân
nên Duterte liền điều động chiến
hạm và phi cơ giám sát thường xuyên và đă
hai lần gửi công hàm phản đối lên Liên
Hiệp Quốc. Trước đây, khi Bắc Kinh
lấn chiếm trong EEZ của Phi Luật Tân th́ Duterte nói
nếu phái binh sĩ tới đó th́ chẳng có ai
trở về! Phi Luật Tân chẳng được ǵ
sau hơn bốn năm quỳ gối trước
Tập Cận B́nh nên Duterte đứng thẳng lưng
công khai chống lại Bắc Kinh. Măi
tới 25/03/2021 Bộ Ngoại giao Việt Nam mới xác
định tàu cá Trung Quốc đă xâm phạm chủ
quyền Việt Nam, vi phạm quy định trong UNCLOS
1982. Do
ḷng tham vô đáy và hành động ích kỷ mà các
quốc gia duyên hải Đông Nam Á và Đài Loan không
áp dụng đúng các quy tắc chủ quyền và
quyền-chủ-quyền và quyền-tài-phán trong UNCLOS
để giải quyết dứt khoát các tranh chấp
dai dẳng liên quan đến hải phận, vùng
chồng lấn mà cùng nhau hợp tác khai thác tài nguyên
thiên nhiên trong Biển Đông Nam Á, đặc biệt
tại Nhóm đảo Trường Sa. Trước
tiên, các quốc gia duyên hải Đông Nam Á như
Việt Nam, Phi Luật Tân, Mă Lai Á, Brunei phải
giải quyết các vấn đề lưu cữu
về chủ quyền và quyền-chủ-quyền và
quyền-tài-phán theo đúng quy định trong UNCLOS mà
không cần dựa vào sức mạnh của 10 quốc
gia trong ASEAN. Do Campuchia, Lào, Thái Lan, Myanmar không có lợi
ích trực tiếp từ SCS nên dễ bị Bắc
Kinh mua chuộc để chống lại các quyết
định bất lợi cho Trung Quốc trên Biển
Đông Nam Á. ASEAN với chính sách “đèn nhà ai
nấy rạng” nên mỗi lần Bắc Kinh chỉ
cần mua chuộc một hội viên là có thể đánh
bại nghị quyết của ASEAN liên quan đến
SCS. Do
chưa biết nội lực thực sự mà ASEAN
cứ tưởng ḿnh có thể thành “lực lượng
thứ ba” để hoà giải giữa Hoa Kỳ và
Trung Quốc khi sinh hoạt trên Biển Nam Trung Hoa nên
đ̣i Hoa Kỳ phải có trách nhiệm bảo vệ
an ninh và cung cấp bất cứ loại vũ khí
tối tân nào. Trong khi đó, Bắc Kinh có bổn
phận mang của cải làm cho các quốc gia ASEAN
đời sống sung túc vào hàng nhất nh́ thế
giới. Thực
tế, không có quốc gia Duyên hải Đông Nam Á nào
đủ sức chống lại tham vọng bành trướng,
bá quyền muôn đời của Trung Quốc, kể
cả tân tiến và giàu như Tân Gia Ba. Vậy mà cư
dân Tân Gia Ba với 76% gốc Trung Hoa lúc nào cũng
thoả măn yêu cầu đồn trú các phương
tiện quân sự của Hoa Kỳ cần thiết
để giám sát mọi hoạt động của
Trung Quốc trên Biển Nam Trung Hoa. Hôm
23/04/2021, Bộ trưởng và Thứ trưởng
Bộ Quốc Pḥng Việt Nam và Trung Quốc để
ca tụng t́nh hữu nghị và hợp tác suốt 70 năm
qua để quên thực tế, đoàn tàu Dân quân
Biển của Trung Quốc đang lăm le chiếm Băi
Ba Đầu nằm trong Cụm Sinh Tồn do Việt Nam
tuyên bố chủ quyền. Nhưng, án lệ vụ
kiện giữa Nicaragua và Colombia năm 2012, Ṭa lưu ư
rằng thực thể ch́m ở triều cao không
phải là đối tượng để tuyên bố
chủ quyền. Hôm
24/04/2021, Chủ tịch Tập Cận B́nh đích thân
tới đảo Hải Nam dự lễ hạ thuỷ
Tàu ngầm nguyên tử Trường Chinh, Khu trục
hạm Đại Liên, và Thuỷ bộ hạm Hải
Nam để góp phần làm chủ Biển Nam Trung Hoa. Tóm
lại, căng thẳng trên Biển Nam Trung Hoa do hai
yếu tố: (1) Tham vọng thống trị vô bờ và
ngàn đời của Trung Quốc nhằm biến
Biển Nam Trung Hoa thành chiếc ao nhà. (2) Hoa Kỳ
tự cam kết duy tŕ một vùng biển mở
rộng, an ninh cho cộng đồng quốc tế. Các
quốc gia duyên hải Đông Nam Á cần một
sự chọn lựa bảo đảm sự sinh
tồn của dân tộc tự chủ. Đại-Dương
|